Адъяахүү.Б
adiyakhuu@montsame.mn
2025-11-07 00:47:15
А.Меркелийг хэн залгамжлах бол? Зёдер уу, Лашет уу, эсвэл?
Германы Бундестагийн сонгууль болоход 5 сар хагасын хугацаа үлдээд буй энэ үед тус улсын Канцлерын албан тушаалд нэрээ дэвшүүлэхийн төлөөх өрсөлдөөн нэгэнт эхэлжээ. Гол өрсөлдөгчид бол эрх баригч Христосын Ардчилсан холбоо/Христосын Нийгмийн холбоо /цаашид ХАХ/ХНХ гэх/ эвслийн лидерүүд болох Маркус Зёдер, Армин Лашет хоёр юм. Өнгөрсөн ням, даваа гарагуудад М.Зёдер, А.Лашет хоёр “тулаан”-ы эхний буудлагыг хийлээ. Ингэхдээ эвслийг сонгуульд удирдан орох хүний асуудлыг маш түргэн, 7-хон хоногийн дотор эв найртайгаар шийднэ гэдгээ амлажээ.
1666 өдөр
Монголоор дайруулах маршрутаа “Газпром” компани зураглан гаргажээ
Монголоор дамжин Хятадад хүрэх “Союз Восток” хийн хоолойн төслийн техник-эдийн засгийн судалгааны дүнг “Газпром” компани баталлаа. Үүний зэрэгцээ төслийн Оросоор дамжих хэсэг болох “Сибирийн хүч-2” хий дамжуулах хоолой ямархуу байдалтай байх вэ гэдэг нь тодорхойгүй байна. “Газпром”-ын материалыг үзвэл, уг хоолойг Ямалын баруун хэсгээс Красноярск хүртэл тавихаар төлөвлөж байгаа бөгөөд уг маршрутын үндсэн хэсэг нь хүнгүй зэлүүд тайгаар дайран өнгөрөх юм. Шинжээчдийн үзэж байгаагаар, трассыг ингэж төлөвлөсөн тохиолдолд хийн хоолойн урт нь 2 мянга гаруй км болох ба барилгын ажлын өртөг болон учрах хүндрэл бэрхшээл нь “Сибирийн хүч”-ийг барьсантай дүйцэхээр байна гэж “Коммерсантъ” сонины тоймч Татьяна Дятел дүгнэн бичжээ.
1668 өдөр
Израилийн “ногоон паспорт” буюу вакцинжуулалтын үр дүн
Харьцангуй цөөн хүн амтай Израиль улс коронавирусны цар тахалд маш хүндээр нэрвэгджээ. Нийтдээ 800 гаруй мянган хүн Ковид-19-ийн халдвар авснаас 6 мянга гаруй хүн нас барсан тул халдварын тархалтыг зогсоохын тулд 3 удаа хатуу хөл хорио тогтоосон байна. Үүний улмаас эдийн засгийн нөхцөл байдал хүндэрч, ажилгүйдлийн түвшин 20 хувьд хүрчээ. 
1668 өдөр
Суэцийг орлох хувилбарууд
Хэд хоногийн өмнө чингэлэг тээвэрлэгч “Ever Given” гэдэг аварга том хөлөг онгоц Өрнө-Дорныг холбодог усан замын чухал зангилаа болох Суэцийн сувагт гацсаны улмаас дэлхийн худалдаанд 230 тэрбум долларын хохирол учирсныг даатгалын Allianz компани тооцоолон гаргажээ. Гэхдээ энэ бол эцсийн үнэлгээ биш бөгөөд учирсан алдагдлыг нөхөн төлүүлэх асуудлыг шүүхээр шийдүүлэх үйл явц сунжирч, Суэцийн сэдвээр өрнөх мэтгэлцээн нэлээд удаан үргэлжлэх төлөвтэй байна. Ялангуяа Суэцийг орлож чадахуйц өөр чиглэлүүдийн тухайд улс төрчид, эдийн засагчид, хөлөг онгоцны эзэд, бизнес эрхлэгчид тун нухацтайгаар эргэцүүлэх болжээ. 
1672 өдөр
Оюутолгой: Үл ойлголцлын уг сурвалж, түүнийг арилгах боломж
Оюутолгой төслийн үр өгөөжийн талаар хөрөнгө оруулагчид ба монголчуудын хоорондох олон жил бугшсан үл ойлголцлыг арилгах, тулгамдсан асуудлуудыг нухацтай ярилцсаны үндсэн дээр харилцан ашигтайгаар шийдвэрлэх боломж бий гэсэн итгэл найдвар сүүлийн үед төрөх боллоо. 
1687 өдөр
2021 онд тэсрэлт хийх 10 чухал технологи
Мэдээллийн технологи үсрэнгүй хөгжиж буй өнөө үед “оны шилдэг технологиуд” гэдэгт чухам ямар  технологийг хамруулах вэ? Хайлтын алгоритмууд, цахим хяналтын систем, “ногоон” устөрөгч зэргийн аль нь вэ? Энэ тухай АНУ-ын Массачусетсийн Технологийн их сургуулиас /MIT/ эрхлэн гаргадаг MIT Technology Review сэтгүүлд 2021 онд  тэсрэлт хийж магадгүй 10 чухал технологийн талаар онцлон бичсэн байна.
1693 өдөр
Судалгаа: Өглөгч хүн өндөр насалдагийн учир
Хүмүүст өгөөмөр сэтгэлээр хандаж, тэдэнд тусалж байх нь байнга дасгал сургуулилт хийснээс илүүтэйгээр эрүүл мэндэд сайнаар нөлөөлдөг ажээ. Бусдад багахан боловч өглөг өгч байх нь зүрх сэтгэлийг уяраан бүлээсгэдэг төдийгүй эрүүл мэндийн байдлыг ч сайжруулдаг гэнэ.
1696 өдөр
APTA – 3 саяын зах зээлээс 3 тэрбумын зах зээл рүү
Монгол Улсын гадаад худалдааны салбарт дахин нэг чөлөөт худалдааны хэлэлцээр үйлчилж эхэллээ. Энэ бол 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн  хэрэгжиж буй АPTA буюу Ази, Номхон далайн худалдааны хэлэлцээр /Asia-Pacific Trade Agreement/ юм. Ингэснээр манай улс анх удаагаа бүс нутгийн хэмжээний чөлөөт худалдааны үйл явцад нэгдэж байгаа бөгөөд энэ нь цаашдаа олон улсын худалдаа, эдийн засгийн интеграцид илүү идэвхтэй оролцоход чухал түлхэц болох учиртай түүхэн үйл явдал мөн.
1697 өдөр
ДХБ-ыг удирдах “шаргуу бөгөөд гөжүүд” эмэгтэй
Дэлхийн Худалдааны байгууллагын Ерөнхий захирлаар түүхэнд анх удаагаа эмэгтэй хүн, тэр дундаа Африк тивийн төлөөлөл болох анхны хүн сонгогдож, 3 дугаар сарын 1-нд албан үүрэгт ажилдаа орлоо. Энэ хүн бол Нигери улсын Сангийн сайд асан, 66 настай Нгози Оконжо-Ивеала юм. 
1709 өдөр
Ангараг гараг - хүн төрөлхтөний нөөц буудал мөн үү?
НАСА-гийн хөөргөсөн "Персеверанс" гэдэг нэртэй /Perseverance Rover/ өөрөө явагч төхөөрөмж өнгөрсөн долоо хоногийн баасан гарагийн шөнө Ангараг гарагийн гадаргуу дээр амжилттай газардсан ба ойрын үед Езеро тогооны орчим газарт амьдрал байсан эсэхийг гэрчлэх ул мөрүүдийг хайх юм.  Ингэснээр сүүлийн 10-хан хоногийн дотор судалгааны 3 хөлөг Ангараг гарагт хүрлээ. Эхлээд АНЭУ-ын "Аль-Амаль" гараг хоорондын станц, дараа нь  Хятадын "Тяньвэнь-1" аппарат Улаан нүдэн гарагийн тойрог замд дараалан амжилттай орсон бол Америкийн “Персеверанс” төхөөрөмж газардаж чадлаа.
1715 өдөр
Монголчуудын хийлгэх 4 вакциныг харьцуулах нь
Хатуу хөл хориог сулруулсантай зэрэгцээд Монгол Улс даяар вакцинжуулалтын аян албан ёсоор эхэллээ. Хамгийн түрүүнд Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ уг арга хэмжээнд хамрагдаж, “АстраЗенека” компанид гарган авсан вакциныг хийлгэснийхээ дараа коронавирусний эсрэг дархлаажуулалтад идэвхтэй хамрагдахыг ард иргэдэд хандан уриалав.
1716 өдөр
Карабахын дайн: Гал зогссоноос хойш гурван сарын дараа
“Карнеги сан"-гийн эрдэм шинжилгээний ахлах ажилтан Томас де Ваал 2 дугаар сарын эхээр Карабах дахь нөхцөл байдал ямар байсан талаар илтгэл бэлтгэж танилцуулах үеэрээ Азербайжан-Армений дайн зогссоноос хойш шийдэгдээгүй байгаа дипломат бодлого, улс төр, эдийн засаг, хүмүүнлэгийн асуудлуудыг дурджээ. Газар нутгийн төлөөх дайн 3 сарын өмнө дуусч, ялагч, ялагдагч хоёрын байр өөрчлөгдсөн хэдий ч хямрал төгсгөл болсонгүй. Азербайжанчууд, армянчуудын хоорондын дайсагнал үргэлжилсээр, харин Орос улс хэцүүхэн сонголтын өмнө тулж ирлээ. Де Ваалын илтгэлийн гол санаануудыг ВВС агентлаг дараах байдлаар хураангуйлан нийтэлснийг орчуулан хүргэе.   
1720 өдөр
Оффшорчдын диваажин Люксембургийн “рентген зураг”
Үлгэрийн мэт төсөөлшгүй их хөрөнгө баялаг, этгээд хачин эзэнт улсын эрэлд мордохдоо заавал Африкийг зорих шаардлагагүй гэдгийг Францын “Ле Монд” сонины сэтгүүлчид хэлж байна. Тэд хөрш Люксембург улсад очиж, тэнд байгаа санхүүгийн баримт бичгүүдийг ухаж төнхөж үзжээ. Нам гүмхэн энэхүү жижигхэн вант улс үнэн хэрэг дээрээ Арабын шейхүүд, дэлхийн тэрбумтнууд, олон улсын корпорациуд, тамирчид, гэмт хэрэгтнүүдийн хувьд мөнгөө татвараас нуудаг асар том оффшор бүс болон хувирсан байна. 
1722 өдөр
Москвагийн парадыг биширдэг Мьянмарын хунтын толгойлогч Мин Аун Хлаин
Зүүн Өмнөд Азийн 2 дахь том хүчирхэг армийн ерөнхий командлагч Мин Аун Хлаин 2 дугаар сарын 1-нд гарсан цэргийн эргэлтээс хойш Мьянмарыг удирдаж байна. Ингэснээр тус улс дахин цэргийнхний эрхшээлд орсон ба генерал Хлаин цаашдаа эрх мэдлээ улам тэлж, Мьянмарын ойрын ирээдүйг тодорхойлох зорилготой байгаа бололтой. 
1732 өдөр
Блүүмбэрг: Долларын уналт дөнгөж эхэлж байна
Коэффициентоор тооцож ирсэн бүхий л түүхэнд Америкийн дотоодын хуримтлалын цэвэр итгэлцүүр үзүүлэлт /net domestic savings rate/ хамгийн доод түвшиндээ хүртлээ унасан нь тус улсын эдийн засгийг гадаад орнуудын валютаас улам бүр хамааралтай болгож байна. Энэ тухай Блүүмбэрг агентлагийн цахим хуудсанд судлаач Стивен С.Роуч дүгнэн бичсэнийг  орчуулан хүргэе.   
1736 өдөр
Орос, Америк хоёрын ойлголцох цэг - START-III
Хэдхэн хоногийн өмнө Ерөнхийлөгчийн тангараг өргөж, АНУ-ын төрийн тэргүүний албан тушаалыг хашиж эхэлсэн Жо Байден ОХУ–ын удирдагч В.Путинтэй анх удаа утсаар ярих үеэрээ хоёр улсын хооронд хүчин төгөлдөр үйлчилж буй цөмийн зэвсгийг хязгаарлах тухай цорын ганц гэрээг сунгахаар тохиролцлоо.
1738 өдөр
Брекситийн дараах англи хэлний статус
“Европын Холбооныхон хазгай муруй англи хэлээр ярихаа болих хэрэгтэй”. Энэ үгийг Их Британи улс тус холбооноос гарснаас хойш хэдхэн хоногийн дараа Францын ГХЯ-ны Европын хэрэг эрхэлсэн Төрийн нарийн бичгийн дарга Клеман Бон хэлсэн юм. Гэвч европчууд түүний үгийг сонсох нь юу л бол. Тус холбооныхон Их Британиас бус харин Дорнод Европын улсуудаас шалтгаалаад англиар ярьдаг юм шүү дээ. 
1744 өдөр
Вакцин заавал хийлгэх 10 шалтгаан
Ковид-19-ийн эсрэг вакциныг хэд хэдэн улсад зэрэг гарган авч, бүх нийтийн вакцинжуулалтын ажил эхлээд буй энэ үед вакцин тариулахаас татгалзах нь зүйтэй гэсэн олныг төөрөгдүүлсэн мэдээлэл тархсаар байна. Ийм хуурамч мэдээллийг няцаах үүднээс Туркийн өдөр тутмын Evrensel сонин сандарч үймэхгүй байхыг уриалаад, коронавирусний эсрэг вакциныг заавал хийлгэх 10 гол шалтгааныг дурджээ.   
1749 өдөр
АНУ-ын 46 дахь Ерөнхийлөгч Жозеф Робинетт Байден
Өнөөдөр Ерөнхийлөгчийн тангаргаа өргөж буй 79 настай Жо Байден АНУ-ын түүхэн дэх хамгийн өндөр настай ерөнхийлөгч болж байна. Түүнээс гадна, 1942 оны 11 дүгээр сарын 20-нд Пенсильваниа муж улсын Скрантон хотод англи-ирланд гаралтай гэр бүлд төрсөн тэрбээр Америкийн түүхэн дэх хоёр дахь католик шашинтан /Жон Кеннедийн дараа/ төрийн тэргүүн болж байгаа юм. 
1751 өдөр
АНУ-ын 49 дэх дэд Ерөнхийлөгч Камала Дэви Харрис
АНУ-ын түүхэнд анх удаагаа эмэгтэй хүн, тэр дундаа африк, ази гаралтай хүн дэд ерөнхийлөгчийн албан тушаалд томилогдон, яг энэ цаг мөчид тангараг өргөж байна.
1751 өдөр
АРХАНГАЙ: Амьдралын хэв маягийн мэдлэг, хандлагын түвшин хангалттай ч дадал хэвшил болгохгүй байна 3 цаг
АРХАНГАЙ: Дойтын толгойн балгасыг XIII-XIV зууны үед холбогдоно гэж үздэг 3 цаг
ТӨВ: “Алтан намар-2025” үзэсгэлэн худалдааны шилдгүүдээ шалгарууллаа 4 цаг
ӨВӨРХАНГАЙ: Өнөө шөнө аюулт үзэгдлийн хэмжээнд цасаар шуурахыг анхаарууллаа 5 цаг
ӨВӨРХАНГАЙ: Өвлийн идшинд зориулж 1.3 сая толгой мал борлуулна 6 цаг
Дахин боловсруулсан хуванцраар автобусны буудал, явган хүний зам дагуу байрладаг сандлыг хийж байна 7 цаг
ДАРХАН-УУЛ: Аян өрнүүлснээр залилангийн гэмт хэрэг 59.5 хувиар буурчээ 7 цаг
Чөлөөт худалдаа болон эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээрийн сургалт боллоо 7 цаг
“Ган үзэг-2025” оны тэргүүн наадмын шилдгүүдийг тодруулна 7 цаг
ХДХВ-ийн омгуудын 98 хувийг саармагжуулдаг эсрэг биетийг илрүүлжээ 7 цаг
“Санаэгийн цүнх”-ний захиалга эрс нэмэгджээ 8 цаг
Д.Трамп Хорийн бүлгийн уулзалтад оролцохгүй 8 цаг
ДАРХАН-УУЛ: Малын хөлийн ачааллыг цаг алдалгүй тохируулж чадвал 5-10 жилийн дотор бэлчээрийг сэргээх боломжтой 8 цаг
“Хүнсний хувьсгал”-ын үр дүнд “Монос хүнс” ХК шинэ үйлдвэрээ ашиглалтад оруулжээ 8 цаг
Яармаг орчмын ундны усыг өнөөдөр оройноос хэсэгчлэн хязгаарлана 8 цаг
ЗАВХАН: Нутгийн хойд болон зүүн хэсгээр хамгийн хахир хүйтэн өвөл болдог 8 цаг
ДОРНОГОВЬ: Зураг, шүлэг хоёр 9 цаг
ОРХОН: Эрдэнэт сувиллын цогцолбороос “Ахмадын өдөрлөг” зохион байгууллаа 9 цаг
ФИФА-гийн Энх тайвны шагналыг гардуулна 9 цаг
Petro Matad компанийн хоёр дахь цооногийг ашиглалтад оруулжээ 9 цаг
Фото: Тэргэл Сарыг томоор, тодоор, ойроос 9 цаг
ДАРХАН-УУЛ: “Аялгуунд үлдсэн дурсамж” хөгжмийн зэмсгийн үзэсгэлэн дэглэлээ 9 цаг
ЗАВХАН: Нөмрөг бүргэдийн тархац тоо толгойг судлах шаардлагатай 9 цаг
БАЯНХОНГОР: Ихэнх нутгаар хур тунадастай байна 9 цаг
ӨМНӨГОВЬ: Энэ онд малжуулах төсөлд 50 өрхийг хамруулжээ 9 цаг
Хоёр өдөрт 320 мянган тонн нүүрс арилжив 9 цаг
СЭЛЭНГЭ: Нутгийн зүүн болон өмнөд хэсгээр цас орж шуурна 9 цаг
ДОРНОГОВЬ: Хонины арьс элдэх тоног төхөөрөмж авч бизнесээ өргөжүүлжээ 10 цаг
ДОРНОД: Бэлчээрийн хангамж 50 орчим хувиар илүү байна 10 цаг
ХӨВСГӨЛ: Эртний бичгийн дурсгалуудыг цогц байдлаар анх удаа дэлгэн үзүүлж байна 10 цаг
ДОРНОД: Зүүн бүсийн эдийн засагт ХАА-н салбар чухал нөлөөтэй 10 цаг
ОРХОН: Хог хаягдлын менежментийг сайжруулна 10 цаг
ХӨВСГӨЛ: Мөрөн суманд 10,8 км хатуу хучилттай зам барьж байна 10 цаг
С.Чулуун: Монгол Улс нь Хүннү судалгааны хамгийн том дурсгалт газар юм 10 цаг
БАЯНХОНГОР: Оюуны соёлын гайхамшигт өв Шатар чулуун хөшөө 10 цаг
СҮХБААТАР: Энэ онд хоёр хоршоонд хөнгөлөлттэй зээл олгожээ 10 цаг
Дэлхийн сонгодог, мюзикл бүтээлийг поп оркестртой хослуулан үзэгчдэд хүргэнэ 10 цаг
СЭЛЭНГЭ: Сэлэнгэ худалдааны төвийг нийслэл хотод байгуулна 11 цаг
ӨМНӨГОВЬ: Цас орж эрс хүйтэрнэ 11 цаг
СҮХБААТАР: Уулбаян сумын хүүхдүүдийг шүдний үзлэгт хамруулж байна 11 цаг
Эрт илрүүлэг, оношилгооны төв ашиглалтад орлоо 11 цаг
“Хүнсний хувьсгал”-ын үр дүнд 53 үйлдвэр ашиглалтад оржээ 11 цаг
УВС: Тэс суманд баавгай орж ирснийг тогтоожээ 12 цаг
СҮХБААТАР: Жолооч нар олон цагаар болон хоногоор бензинд дугаарлаж байна 12 цаг
Угаар мэдрэгчээ унтраасан айл өрхүүдэд түлш борлуулахгүй гэжээ 12 цаг
ГОВЬ-АЛТАЙ: Гэрийн номын сангаа танилцуулах видео бичлэгийн уралдаан зарлалаа 12 цаг
“Хянан шалгах түр хороо байгуулах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг дэмжив 12 цаг
УВС: Сүргээсээ үлдсэн хун шувууг авран хамгаалах арга хэмжээ авчээ 13 цаг
“Калмаеги” хар салхины улмаас олон хүн амиа алджээ 13 цаг
Өнөөдөр 54 вагон АИ-92 шатахуун бууна 13 цаг
Youtube
Технологи ашиглан эрүүл мэндийн эмчилгээ, үйлчилгээг хүн бүрд тэгш хүртээмжтэй хүргэж байна 13 цаг
УВС: Ихэнх нутгаар цас орж байна 13 цаг
Торийн түлшийг уран болгон хувиргажээ 13 цаг
ДОРНОД: Чух нуурт нүүдлийн шувууд олноор ирдэг 13 цаг
Манай улсад хөдөлмөр эрхэлж буй гадаадын иргэд 33.6 хувиар ихэсжээ 13 цаг
"Төв Ази-АНУ" дээд хэмжээний уулзалт өнөөдөр болно 14 цаг
ДОРНОД: “Шинэ хоршоо” хөдөлгөөний хүрээнд 1245 малчин зээлийн батлан даалтад хамрагджээ 14 цаг
Токиогийн кино наадмын дээд шагналыг Палестины кино хүртжээ 14 цаг
“Хасын хүлэгүүд” Зүүн Азийн супер лигийн гурав дахь ялалтаа байгуулав 14 цаг
Японд баавгайн дайралттай тэмцэхэд цэргүүдийг дайчилжээ 14 цаг
СЭЛЭНГЭ: Гандуу, хуурайшилт ихтэй, хадлан тэжээлийн гарц муутай зэрэг шалтгаанаар нөөцөд өвс бэлтгээгүй 14 цаг
ХАМАС дахин нэг хүний цогцсыг шилжүүлэн өгчээ 14 цаг
1940 оноос хойших 6 дахь хүйтэн сар 10 дугаар сард тохиожээ 15 цаг
“Карабах” тэнцэж, “Кайрат” хожигдов 15 цаг
Монгол Улс олон улсын аялал жуулчлалын үзэсгэлэнд оролцож байна 15 цаг
Чөлөөт бөхийн шигшээ багийнхан АНУ-ыг зорилоо 15 цаг
Д.Трампын засаг захиргаа нислэгийг цөөрүүлэхийг тушаажээ 15 цаг
Тив алгасагч Minuteman III баллистик пуужинг туршжээ 15 цаг
Аж ахуйн нэгжүүд 162 мянган тонн мах экспортлох нөөцтэй байна 15 цаг
Улсын хэмжээнд зургаан сая орчим мал отроор өвөлжинө 16 цаг
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Б.Жигжиджавын гудамж-8, Индекс-15160, Ш/х-1514, info@montsame.gov.mn
Мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг ©2025