Адъяахүү.Б
adiyakhuu@montsame.mn
2025-09-19 23:26:14
Азербайжан vs Армени: Дрон ашигласан анхны дайн
Уулын Карабахад болж буй зэвсэгт мөргөлдөөнийг цэргийн шинжээчид “дронуудын дайн” гэж нэрлэж байгаа бөгөөд байлдагч талууд дайсны газар дээрх байнуудыг устгахын тулд нисгэгчгүй төхөөрөмжүүдийг өргөн ашиглаж байгаа нь өнөө үед байлдааны ажиллагаа явуулах арга тактик эрс өөрчлөгдсөнийг харууллаа.
1787 өдөр
Тархинд чип суулгах нь бодол санааг хулгайлах аюултай!
Толгойд нь чип суулгасан гахайг Илон Маск дэлхий даяар харуулсан бол түүний хийх дараагийн алхам нь хүний тархийг чипжүүлэх зорилготой гэнэ. Хүний тархинд чип суулгах нь саажилт, ой санамж алдагдах зэрэг мэдрэлийн өвчнөөр шаналж буй хүмүүст аврал болно гэдгийг уг санааг сэдсэн эрдэмтэд хэлж байна. Гэхдээ ийм шинэлэг санаа сөрөг талтай байж магадгүй талаар Египетийн NoonPost сонинд нийтлэлч Тах ар-Рави бичихдээ “бидний бодол санааг хулгайчихвал яах вэ?” гэсэн асуултыг тавилаа.
1790 өдөр
The Times: Цар тахлаар илэрсэн Өрнө, Дорнын ялгаа
Коронавирусний цар тахал нь Өрнө ба Дорнын хооронд ихээхэн ялгаа байгааг ил болголоо. Баруун Европынхан зовж шаналж байхад Зүүн Азийн улсууд хайр найргүй боловч үр дүнтэй аргаар цар тахлыг дарсныхаа үр өгөөжийг хүртэж байна. Энэ тухай бичсэн нийтлэлч Эндрю Грегори, Тони Аллен-Миллс нар “бидний чадахааргүй ямар зүйлийг Азийнхан хийчихэв ээ” гэсэн асуултыг тавьсан бөгөөд түүнд өгөх хариулт нь олон талтай, зарим нь санаанд оромгүй ажээ. 
1794 өдөр
Daily Mail: Амгалан тайван Швед орон мафийнхны оромж болжээ
Цагаачдаас бүрдсэн мафийн дээрэмчид Шведийн хотуудын гудамжинд айдас хүйдсийг авчирч, бөмбөг дэлбэлж, хүмүүсийг алж хядаж байна. Европын хамгийн либерал орон гэгдэх энэ улсын цагдаагийн удирдлага хууль, дэг журмыг сахиулж чадахгүй болсон гэдгээ хүлээн зөвшөөрөхөөс аргагүйд хүрсэн тухай Их Британийн “Дэйли Мэйл” сонинд нийтлэлч Жэйк Уоллис Саймонс бичжээ
1797 өдөр
Киргизийн “өнгөгүй хувьсгал”
Дэлхий нийтийн анхаарал Армени-Азербайжаны зэвсэгт мөргөлдөөн, Беларусьт өрнөсөн эсэргүүцлийн ажиллагаа руу чиглээд буй энэ үед хуучин ЗХУ-ын орон зайд дахиад нэг үймээн дэгдлээ.Киргизэд болж буй улс төрийн хямрал 10 дахь өдрөө үргэлжилж байгаа бөгөөд уг үйл явдлыг урьдынх шиг хувьсгал гэж тодорхойлоход хэцүү. Иймэрхүү төрлийн эсэргүүцлийн ажиллагаанд янз бүрийн цэцэгний нэр өгдөг барууныхан хүртэл ямар нэгэн дүгнэлт хийх гэж яарахгүй байна. 
1801 өдөр
Зүүн Хойд Азид цөмийн зэвсэггүй бүс байгуулах хэтийн төлөв, Монгол Улсын оролцоо
74 жилийн турш хуваагдмал байгаа Солонгосын хойгийн асуудлын хүрээнд “Эрх чөлөөт, Нэгдсэн Солонгос: Цөмийн зэвсгээс ангижруулах ба Эдийн засгийн интеграцийн асуудлаарх Зүүн Хойд Ази дахь бүс нутгийн хамтын ажиллагаа” олон улсын цахим хурал хоёр тусдаа сэдвээр нэгэн зэрэг зохион байгуулагдлаа. Тус хуралд Өмнөд Солонгос, БНХАУ, Япон, Их Британи, Финланд, ОХУ, Энэтхэг, Монгол ба АНУ-ын аюулгүй байдлын шинжээч, эдийн засагч, улс төр судлаач 35 эрдэмтэн оролцож, илтгэл тавьж хэлэлцүүлэн санал бодлоо солилцов.  
1805 өдөр
Азербайжан vs Армени: Ужгирсан хямрал дайнд хүргэсэн нь
30 мянган хүний аминд хүрсэн Азербайжан-Арменийн дайн 1994 онд зогссоноос хойш болоогүй маш ширүүн зэвсэгт мөргөлдөөн Уулын Карабахад дэгдэж, 8 дахь хоногтоо үргэлжилж байна.  Өмнө нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй Уулын Карабахын БНУ-ын хилийн дагуу болон хоёр улсын хил дээр үе үе буудалцаан болдог байсан. Тухайлбал, энэ оны 7 дугаар сард нэлээд хүчтэй зэвсэгт тулгаралт болсныг цар тахалд хамаг анхаарлаа хандуулсан дэлхийн том гүрнүүд төдийлөн анзаарсангүй.
1810 өдөр
Сайд Н.Энхтайваны айлчлалаар хөндсөн эдийн засгийн асуудлууд
Шинэ засгийн газар байгуулагдсанаар үүрэгт ажилдаа ороод удаагүй байгаа Монгол Улсын Гадаад харилцааны сайд Н.Энхтайван анхны албан ёсны айлчлалаа 9 дүгээр сарын 21-22-ны өдрүүдэд ОХУ-д хийлээ.
1816 өдөр
Блүүмбэрг: Нефтийн салбарын “хүнд жингийнхэн” дахин сөргөлдөж магадгүй
Дэлхийн хэмжээнд нефтийн эрэлт сэргэнэ гэсэн таамаглал коронавирусний цар тахлын хоёрдахь давалгаа дэгдсэний улмаас өөрчлөгдөж байна. Олон улсын эрчим хүчний агентлаг /ОУЭХА/ ба ОПЕК байгууллага ирэх оны эрэлтийн таамаглалаа буурууллаа. Үүнээс шалтгаалан дэлхий нийтийн анхаарал Орос ба Саудын Арабыг чиглээд байгаа бөгөөд ОПЕК+ бүлгийн дотоодод санал зөрөлдөөн дахиад л үүсч магадгүй талаар Блүүмбэрг агентлагийн газрын тосны шинжээч Жулиан Ли дүгнэн бичжээ.
1816 өдөр
НҮБ-75: В.Путин, Д.Трамп, Ши Жиньпин нарын хэлсэн үгийг тоймлох нь
Нью-Йорк хотноо мягмар гарагт нээгдсэн НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 75 дугаар чуулган түүхэнд анх удаагаа онлайн хэлбэрээр явагдаж байна. Ковид-19 цар тахал дэгдсэн өнөөгийн нөхцөлд чуулганы үеэр улс орнуудын удирдагчдын хэлэх үгийг дүрс бичлэгээр дамжуулан үзүүлж байгаа нь онцлог юм. Тэр дундаа дэлхийд хамгийн нөлөө бүхий АНУ, БНХАУ ба ОХУ-ын төрийн тэргүүн нарын хэлсэн үг олон нийтийн анхаарлыг татах нь зүйн хэрэг.
1822 өдөр
Project Syndicate: Ё.Сүга геополитикийн тэнцвэрийг барьж чадах уу?
8 дугаар сард Японы Ерөнхий сайд Шинзо Абэ эрүүл мэндийн шалтгаанаар гэнэт огцорсноор түүнээс өвлөгдөж үлдэх зүйлүүд нь олон асуудал үүсгэлээ. Тухайлбал, Хятад ба АНУ-ын хооронд үүссэн түгшүүртэй байдал аюултайгаар даамжирсан тохиолдолд шинэ Ерөнхий сайд Ёшихидэ Сүга хоёр их гүрний дунд геополитикийн тэнцвэрийг хадгалахад чиглэсэн Абэгийн бодлогыг үргэлжлүүлж чадах уу? Ё.Сүга-гийн өмнө тулгарч буй энэ тулгамдсан асуудлын талаар “Claremont McKenna” коллежийн Улс төр судлалын тэнхимийн профессор Миншин Пей (Minxin Pei) Америкийн “Project Syndicate” мэдээллийн байгууллагын цахим хуудсанд бичжээ.
1823 өдөр
Гипер онгоцны ирээдүй буюу Лондонгоос Сидней хүртэл 4 цаг
“Би бүхий л амьдралынхаа туршид хамгийн хурдан нисдэг зүйлийг бий болгохоор ажиллаж байна” хэмээн Их Британийн Reaction Engines компанийн АНУ дахь салбарын захирал Адам Диссель ярилаа.Онгоцыг толгой эргэм асар их хурдтайгаар нисгэж чадах, одоогийн нисэх онгоцууд зүгээр л хайлчихаар тийм халуунд ажиллаж чадах хөдөлгүүрийг тус компани зохион бүтээж байгаа ажээ. 
1827 өдөр
“Авраамын гэрээ” ба шинэ Ойрхи Дорнод
Мягмар гарагт Цагаан ордонд нэгэн түүхэн үйл явдал болж, АНУ-ын зуучилснаар Арабын Нэгдсэн Эмират улс /АНЭУ/, Бахрейн гэсэн арабын ертөнцийн хоёр улс Израильтай харилцаагаа хэвийн болгох тухай хэлэлцээр байгууллаа.
1828 өдөр
Трамп vs Байден:Санал асуулгын дүн хэр бодитой вэ?
Д.Трамп Цагаан ордонд үлдэх үү үгүй юү гэдгийг Америкийн сонгогчид ирэх 11 дүгээр сарын 3-ны өдөр шийднэ. Түүнтэй өрсөлдөж буй Ардчилсан намаас нэр дэвшигч Жо Байден 1970-аад оноос хойш улс төрийн тавцанд ажиллаж байгаа бөгөөд Барак Обамагийн үед дэд ерөнхийлөгчийн албыг хашиж байсан гэдгээр нь хүмүүс илүү сайн мэддэг билээ. 
1831 өдөр
Хөл хорионоос залхсан Европ тив
Өнгөрсөн хаврынх шиг бүх нийтийг хамарсан хөл хорио тогтоохгүйгээр ирэх өвлийг даван туулж, цар тахлын хоёрдахь давалгаанд цохиулахгүйн тулд Европ тивийнхэн бэлтгэлээ базаасаар. Хаврын хөл хорио тус тивийн нийгэм-эдийн засагт маш хүнд туссан учраас иргэдийг бүрэн тусгаарлахгүйгээр коронавирустэй зэрэгцэн амьдрах нь зүйтэй гэдгийг нотлохын тулд улстөрчид янз бүрийн шалтгаан үндэслэлийг дурдаж байна. 
1835 өдөр
Ялалтаар баталгаажсан тусгаар тогтнол
1945 оны 5 дугаар сард Европ тивд дэлхийн II дайны гал унтарч, Ялтын бага хурлаар тохиролцсоны дагуу ЗХУ Японы түрэмгийлэгчдийн эсрэг дайнд оролцохоор болов. Энэ үед БНМАУ холбоотныхоо талд бат зогсож, 1945 оны 8 дугаар сарын 10-ны өдөр Улсын Бага Хурал, Засгийн газраас “Японд дайн зарлах тухай Тунхаглах бичиг”-ийг гаргаснаар Японы эсрэг дайнд нэгдсэн билээ.
1836 өдөр
Грек, Туркийн сөргөлдөөн - геополитикийн өрсөлдөөний шинэ талбар
8 дугаар сар бол Эгийн болон Ионийн тэнгисийн амралт сувиллын газрууд сая сая жуулчдаар дүүрэн байдаг үе. Гэтэл энэ жил Критийн наранд шарлагын газруудад цэргийн хөлөг онгоцууд олноор үзэгдэх болж, дэлхийн томоохон сонинуудын тэргүүн нүүрэнд тус бүс нутагт байдал түгшүүртэй болсон тухай мэдээлсээр байна. НАТО-гийн эвслийн гишүүн Турк, Грек хоёр Газрын Дундад тэнгист илэрсэн хийн ордыг булаалцалдан сөргөлдөж, улмаар аялал жуулчлалын оргил үед сөргөлдөөн эрс хурцдан, түүнд бусад улс орнууд татагдан орж эхэллээ. 
1845 өдөр
Беларусийн үймээн Украиныг түгшээсэн нь
Беларусьт гэнэт дэгдсэн эсэргүүцлийн хөдөлгөөн нь Оросоос дутахгүйгээр Украиныг түгшээх боллоо. Москватай сөргөлдөж буй Киевийн хувьд Беларусийн төвийг сахисан байр суурь нь тун хэрэгтэй байсан. Донбассын асуудлаарх хэлэлцээний талбар нь Минск болж, Лукашенко украинчуудын дунд хамгийн нэр хүндтэй улстөрчдийн нэг хэвээр байна. Ийм учраас Беларусийн хямрал нь Украины дотоодод өрнөж буй улс төрийн маргаан мэтгэлцээний гол сэдэв болж хувирлаа. 
1848 өдөр
“Ойрхи Дорнодын Швейцарь” дэлбэрэлтээс дэлбэрэлтийн хооронд
Гурван мянган тонн селитр дэлбэрсний улмаас Бейрут хотын тал хэсэг нь эвдрэн сүйдлээ. “Ойрхи Дорнодын Швейцарь” гэгдэж байсан баян чинээлэг, хөгжин цэцэглэж байсан Ливан улс сүүлийн 15 жилийн дотор дотоодын тэмцэл самуун, авлигад идэгдэн дампуурсныг энэ дэлбэрэлт харуулав.
1849 өдөр
The National Interest: Беларусьт чухам юу болж байна вэ?
“Евразийн бүжиг” хийснээрээ Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхийн хугацаагаа дахин нэг удаа сунгах боломжтой гэдэгт Беларусийн удирдагч Александр Лукашенко итгэлтэй байлаа. Гэвч тэрбээр илт алдаж тооцоолсон бөгөөд одоо өөрийнхөө дэглэмийг унахаас хамгаалахын тулд муйхар хүчинд найдлага тавьж байна. 
1856 өдөр
“Номын баяр” Д.Сүхбаатарын талбайд эхэллээ 4 цаг
“Ерөнхийлөгчийн илгээлт” тэтгэлэгт хөтөлбөрөөр Францад суралцах гурав дахь ээлжийн залууст сурлагын амжилт хүсэв 4 цаг
Саудын Арабын Хаант Улстай сэргээгдэх болон ногоон эрчим хүчний чиглэлд хамтран ажиллана 4 цаг
Төв аймагт Хүүхдийн байгууллага үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ойг тэмдэглэлээ 5 цаг
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 80 дугаар чуулганд оролцоно 5 цаг
Саудын Арабын Хаант Улсын “Аква повер” компани сэргээгдэх эрчим хүчний салбарт хамтран ажиллах сонирхлоо илэрхийллээ 5 цаг
ӨМНӨГОВЬ: “Говийн ирээдүй хүүхэд” хөтөлбөрийн хүрээнд Номын баярыг тэмдэглэж байна 5 цаг
ДАРХАН-УУЛ: Цагаан алт хөтөлбөрт таван ААНБ хамрагдаж 29 тэрбумын зээл авчээ 6 цаг
ЗАВХАН: Халх эхнэрийн иж бүрэн толгойн гоёл өмсгөл хадгалагдаж байна 6 цаг
Үндэсний мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг “Номын баяр”-т 20 дахь жилдээ оролцож байна 6 цаг
Увс аймгийн баг тамирчид 3 алт, 5 мөнгө, 5 хүрэл медаль хүртээд байна 6 цаг
Дэлхийн экспог үзсэн хүмүүсийн тоо 20 саяас давжээ 6 цаг
УВС: Б.Гиваан баатрын цээж баримал хөшөөг босголоо 6 цаг
38 дахь удаагийн "Номын баяр" эхэллээ 6 цаг
ТӨВ: Хүүхдийн байгууллага үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ой тохиож байна 6 цаг
“Аква повер”компани 2030 хүртэл хугацаанд сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрт хөрөнгө оруулахаа илэрхийлэв 6 цаг
ЗАВХАН: Коллежийн дотуур байруудын барилгын ажлын явц 45 хувьтай байна 7 цаг
Ким Жөн Ун хиймэл оюун хөгжүүлэхийг үүрэг болгожээ 7 цаг
АРХАНГАЙ: Орон нутгийн төсвийн орлогыг 16.6 хувиар давуулан биелүүлжээ 7 цаг
СҮХБААТАР: Тогооны ээрээр эко өглөөний цай үйлдвэрлэж байна 7 цаг
Монгол-Энэтхэгийн харилцаа оюун санааны хөршөөс гуравдагч хөрш, стратегийн түншүүд болж өргөжсөнийг тэмдэглэв 7 цаг
Гурван удаагийн арилжаагаар 288 мянган тонн нүүрс борлуулав 7 цаг
“Номын соёлт ертөнц”-ийн 20 жилийн ойн “Номын баяр” эхэллээ 7 цаг
Ард Аюушийн өргөн чөлөөний авто замыг хэсэгчлэн хааж, шугам шилжүүлнэ 8 цаг
СҮХБААТАР: Эрдэнэцагаан суманд төрийн албан хаагчдад зориулсан орон сууц барьж байна 8 цаг
Камчаткт дахин газар хөдөлжээ 8 цаг
ХӨВСГӨЛ: Эрлийн ажиллагааг эрчимжүүллээ 8 цаг
Ирэх онд 50 мянган айлын сууцыг дулаалж, хий, цахилгаан, сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрт холбоно 8 цаг
ХӨВСГӨЛ: "Бүтээлч Хөвсгөлийнхөн" үзэсгэлэн худалдаанд 246 иргэн, аж ахуйн нэгж оролцож байна 9 цаг
Монгол Улс 1.5 тэрбум хүртэл ам.долларын санхүүжилт босгох боломжтой 9 цаг
Испани, Францын багууд ФИФА-гийн чансаанд Аргентиныг гүйцжээ 9 цаг
Израил агаарын довтолгооноос хамгаалах лазерын системийг нэвтрүүлсэн анхны улс болно 9 цаг
Батлан хамгаалах салбарын хамтын ажиллагааг шинэ шатанд гаргахыг зорьж байна 9 цаг
АРХАНГАЙ: 240 км.кв ой, бэлчээрийн газрыг нөхөн сэргээх төсөл хэрэгжинэ 9 цаг
Элчин сайд М.Игавахара Увс аймагт ажиллаж байна 9 цаг
“Nvidia” компани “Intel”-д 5 тэрбумын хөрөнгө оруулна 9 цаг
ОРХОН: Төрийн албаны ерөнхий шалгалтад 20 иргэн тэнцлээ 9 цаг
УВС: Улаангом сумын 12 багийн удирдлагыг сонгох сонгууль боллоо 9 цаг
Тамхины хяналтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ 9 цаг
ДОРНОД: Найрал дууны уралдаанд 430 гаруй сурагч оролцож байна 11 цаг
УВС: Томуу, томуу төст өвчний дэгдэлт их байна 11 цаг
ДОРНОД: Дэлхийн мал, амьтны эрүүл мэндийн байгууллагын шинжээчдийн баг ажиллав 11 цаг
Хил дамнасан гэмт хэргийг таслан зогсооход хамтран ажиллана 11 цаг
ОРХОН: Баян-Өндөр уулын Хүрэнбулагийн аманд 1200 гүйлс тарилаа 11 цаг
Youtube
ДАРХАН-УУЛ: Теле камерын хяналтын дэд төвийг ашиглалтад орууллаа 11 цаг
УВС: Аймгийн ХХҮГ-т 84 үндсэн ажлын байрны захиалга иржээ 11 цаг
Дэлхийн Шуудангийн үйл ажиллагааны зөвлөлд Монгол Улс анх удаа сонгогдов 11 цаг
“Оюун санааны болон Стратегийн түншүүд” эрдэм шинжилгээний хурал боллоо 11 цаг
ХӨВСГӨЛ: Бүрэнтогтох сумын нутгаас 74 хадны зураг илрүүлжээ 11 цаг
ХНС: Инфляцын үед бодлогын хүүг бууруулсан шалтгаан 11 цаг
СҮХБААТАР: Нүдний үзлэг оношилгоонд 1200 иргэн хамрагджээ 12 цаг
Багахангай-Хүннү хот чиглэлийн төмөр замын ажилд 2500 гаруй инженер, мэргэжилтэн оролцож байна 12 цаг
Өнгөрсөн онд их, дээд, сургууль, коллежийг 23.8 мянган оюутан төгсжээ 13 цаг
ХОВД: Чулуужсан мод 200-300 сая жилийн настай 13 цаг
Дархан-Уул аймгийн хэмжээнд 60 хоршоо дөрвөн тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээл авчээ 13 цаг
Иргэдэд чиглэсэн нийтийн биеийн тамирын анхны журмыг баталжээ 13 цаг
ХОВД: Хамгийн эрт үед холбогдох үзмэр бол чулуун уур, нүдүүр 13 цаг
БАЯНХОНГОР: Чин Сүжигт Номун ханы хүрээ 274 жилийн түүхтэй 13 цаг
Газын зурваст гал зогсоохыг шаардсан тогтоолд АНУ хориг тавьжээ 13 цаг
“Монголын музейн хөгжил 100 жил” уншигчдын хүртээл боллоо 13 цаг
Шинэ төрөл зүйлийн үлэг гүрвэлийн судалгааг дэлхийд алдартай Nature сэтгүүлд нийтэлжээ 13 цаг
ХӨВСГӨЛ: Эрлийн ажиллагаа 3 дахь өдрөө үргэлжилж 300 гаруй хүн оролцож байна 14 цаг
Монгол Улсаас 3500 гаруй иргэн Энэтхэгийн ITEC хөтөлбөрт хамрагджээ 14 цаг
О.Буянтогтох: Өвөг дээдсийн нууц мэдлэгийн нэг бол далны мэргэ юм 14 цаг
Трамп, Стармер нар технологийн томоохон гэрээнд гарын үсэг зуржээ 14 цаг
МУГТ П.Орхон ДАШТ-ээс хүрэл медаль хүртэв 14 цаг
Ц.Дамдинсүрэнгийн охин Занабазарын анхны хийцлэлд хамаарахуйц Лхам Норжүнма бурхныг хандивлажээ 14 цаг
Цөлжилттэй тэмцэх конвенцын талуудын XVII бага хуралд 10 мянга орчим төлөөлөгч оролцоно 15 цаг
БАЯНХОНГОР: Төрийн албаны ерөнхий нөөцөд 91 иргэн бүртгүүлээд байна 15 цаг
ӨНӨӨДӨР: 38 дахь удаагийн “Номын баяр” эхэлнэ 16 цаг
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Б.Жигжиджавын гудамж-8, Индекс-15160, Ш/х-1514, info@montsame.gov.mn
Мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг ©2025