Адъяахүү.Б
adiyakhuu@montsame.mn
2025-11-07 14:26:09
Азербайжан vs Армени: Дрон ашигласан анхны дайн
Уулын Карабахад болж буй зэвсэгт мөргөлдөөнийг цэргийн шинжээчид “дронуудын дайн” гэж нэрлэж байгаа бөгөөд байлдагч талууд дайсны газар дээрх байнуудыг устгахын тулд нисгэгчгүй төхөөрөмжүүдийг өргөн ашиглаж байгаа нь өнөө үед байлдааны ажиллагаа явуулах арга тактик эрс өөрчлөгдсөнийг харууллаа.
1836 өдөр
Тархинд чип суулгах нь бодол санааг хулгайлах аюултай!
Толгойд нь чип суулгасан гахайг Илон Маск дэлхий даяар харуулсан бол түүний хийх дараагийн алхам нь хүний тархийг чипжүүлэх зорилготой гэнэ. Хүний тархинд чип суулгах нь саажилт, ой санамж алдагдах зэрэг мэдрэлийн өвчнөөр шаналж буй хүмүүст аврал болно гэдгийг уг санааг сэдсэн эрдэмтэд хэлж байна. Гэхдээ ийм шинэлэг санаа сөрөг талтай байж магадгүй талаар Египетийн NoonPost сонинд нийтлэлч Тах ар-Рави бичихдээ “бидний бодол санааг хулгайчихвал яах вэ?” гэсэн асуултыг тавилаа.
1839 өдөр
The Times: Цар тахлаар илэрсэн Өрнө, Дорнын ялгаа
Коронавирусний цар тахал нь Өрнө ба Дорнын хооронд ихээхэн ялгаа байгааг ил болголоо. Баруун Европынхан зовж шаналж байхад Зүүн Азийн улсууд хайр найргүй боловч үр дүнтэй аргаар цар тахлыг дарсныхаа үр өгөөжийг хүртэж байна. Энэ тухай бичсэн нийтлэлч Эндрю Грегори, Тони Аллен-Миллс нар “бидний чадахааргүй ямар зүйлийг Азийнхан хийчихэв ээ” гэсэн асуултыг тавьсан бөгөөд түүнд өгөх хариулт нь олон талтай, зарим нь санаанд оромгүй ажээ. 
1843 өдөр
Daily Mail: Амгалан тайван Швед орон мафийнхны оромж болжээ
Цагаачдаас бүрдсэн мафийн дээрэмчид Шведийн хотуудын гудамжинд айдас хүйдсийг авчирч, бөмбөг дэлбэлж, хүмүүсийг алж хядаж байна. Европын хамгийн либерал орон гэгдэх энэ улсын цагдаагийн удирдлага хууль, дэг журмыг сахиулж чадахгүй болсон гэдгээ хүлээн зөвшөөрөхөөс аргагүйд хүрсэн тухай Их Британийн “Дэйли Мэйл” сонинд нийтлэлч Жэйк Уоллис Саймонс бичжээ
1846 өдөр
Киргизийн “өнгөгүй хувьсгал”
Дэлхий нийтийн анхаарал Армени-Азербайжаны зэвсэгт мөргөлдөөн, Беларусьт өрнөсөн эсэргүүцлийн ажиллагаа руу чиглээд буй энэ үед хуучин ЗХУ-ын орон зайд дахиад нэг үймээн дэгдлээ.Киргизэд болж буй улс төрийн хямрал 10 дахь өдрөө үргэлжилж байгаа бөгөөд уг үйл явдлыг урьдынх шиг хувьсгал гэж тодорхойлоход хэцүү. Иймэрхүү төрлийн эсэргүүцлийн ажиллагаанд янз бүрийн цэцэгний нэр өгдөг барууныхан хүртэл ямар нэгэн дүгнэлт хийх гэж яарахгүй байна. 
1850 өдөр
Зүүн Хойд Азид цөмийн зэвсэггүй бүс байгуулах хэтийн төлөв, Монгол Улсын оролцоо
74 жилийн турш хуваагдмал байгаа Солонгосын хойгийн асуудлын хүрээнд “Эрх чөлөөт, Нэгдсэн Солонгос: Цөмийн зэвсгээс ангижруулах ба Эдийн засгийн интеграцийн асуудлаарх Зүүн Хойд Ази дахь бүс нутгийн хамтын ажиллагаа” олон улсын цахим хурал хоёр тусдаа сэдвээр нэгэн зэрэг зохион байгуулагдлаа. Тус хуралд Өмнөд Солонгос, БНХАУ, Япон, Их Британи, Финланд, ОХУ, Энэтхэг, Монгол ба АНУ-ын аюулгүй байдлын шинжээч, эдийн засагч, улс төр судлаач 35 эрдэмтэн оролцож, илтгэл тавьж хэлэлцүүлэн санал бодлоо солилцов.  
1854 өдөр
Азербайжан vs Армени: Ужгирсан хямрал дайнд хүргэсэн нь
30 мянган хүний аминд хүрсэн Азербайжан-Арменийн дайн 1994 онд зогссоноос хойш болоогүй маш ширүүн зэвсэгт мөргөлдөөн Уулын Карабахад дэгдэж, 8 дахь хоногтоо үргэлжилж байна.  Өмнө нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй Уулын Карабахын БНУ-ын хилийн дагуу болон хоёр улсын хил дээр үе үе буудалцаан болдог байсан. Тухайлбал, энэ оны 7 дугаар сард нэлээд хүчтэй зэвсэгт тулгаралт болсныг цар тахалд хамаг анхаарлаа хандуулсан дэлхийн том гүрнүүд төдийлөн анзаарсангүй.
1859 өдөр
Сайд Н.Энхтайваны айлчлалаар хөндсөн эдийн засгийн асуудлууд
Шинэ засгийн газар байгуулагдсанаар үүрэгт ажилдаа ороод удаагүй байгаа Монгол Улсын Гадаад харилцааны сайд Н.Энхтайван анхны албан ёсны айлчлалаа 9 дүгээр сарын 21-22-ны өдрүүдэд ОХУ-д хийлээ.
1865 өдөр
Блүүмбэрг: Нефтийн салбарын “хүнд жингийнхэн” дахин сөргөлдөж магадгүй
Дэлхийн хэмжээнд нефтийн эрэлт сэргэнэ гэсэн таамаглал коронавирусний цар тахлын хоёрдахь давалгаа дэгдсэний улмаас өөрчлөгдөж байна. Олон улсын эрчим хүчний агентлаг /ОУЭХА/ ба ОПЕК байгууллага ирэх оны эрэлтийн таамаглалаа буурууллаа. Үүнээс шалтгаалан дэлхий нийтийн анхаарал Орос ба Саудын Арабыг чиглээд байгаа бөгөөд ОПЕК+ бүлгийн дотоодод санал зөрөлдөөн дахиад л үүсч магадгүй талаар Блүүмбэрг агентлагийн газрын тосны шинжээч Жулиан Ли дүгнэн бичжээ.
1865 өдөр
НҮБ-75: В.Путин, Д.Трамп, Ши Жиньпин нарын хэлсэн үгийг тоймлох нь
Нью-Йорк хотноо мягмар гарагт нээгдсэн НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 75 дугаар чуулган түүхэнд анх удаагаа онлайн хэлбэрээр явагдаж байна. Ковид-19 цар тахал дэгдсэн өнөөгийн нөхцөлд чуулганы үеэр улс орнуудын удирдагчдын хэлэх үгийг дүрс бичлэгээр дамжуулан үзүүлж байгаа нь онцлог юм. Тэр дундаа дэлхийд хамгийн нөлөө бүхий АНУ, БНХАУ ба ОХУ-ын төрийн тэргүүн нарын хэлсэн үг олон нийтийн анхаарлыг татах нь зүйн хэрэг.
1871 өдөр
Project Syndicate: Ё.Сүга геополитикийн тэнцвэрийг барьж чадах уу?
8 дугаар сард Японы Ерөнхий сайд Шинзо Абэ эрүүл мэндийн шалтгаанаар гэнэт огцорсноор түүнээс өвлөгдөж үлдэх зүйлүүд нь олон асуудал үүсгэлээ. Тухайлбал, Хятад ба АНУ-ын хооронд үүссэн түгшүүртэй байдал аюултайгаар даамжирсан тохиолдолд шинэ Ерөнхий сайд Ёшихидэ Сүга хоёр их гүрний дунд геополитикийн тэнцвэрийг хадгалахад чиглэсэн Абэгийн бодлогыг үргэлжлүүлж чадах уу? Ё.Сүга-гийн өмнө тулгарч буй энэ тулгамдсан асуудлын талаар “Claremont McKenna” коллежийн Улс төр судлалын тэнхимийн профессор Миншин Пей (Minxin Pei) Америкийн “Project Syndicate” мэдээллийн байгууллагын цахим хуудсанд бичжээ.
1872 өдөр
Гипер онгоцны ирээдүй буюу Лондонгоос Сидней хүртэл 4 цаг
“Би бүхий л амьдралынхаа туршид хамгийн хурдан нисдэг зүйлийг бий болгохоор ажиллаж байна” хэмээн Их Британийн Reaction Engines компанийн АНУ дахь салбарын захирал Адам Диссель ярилаа.Онгоцыг толгой эргэм асар их хурдтайгаар нисгэж чадах, одоогийн нисэх онгоцууд зүгээр л хайлчихаар тийм халуунд ажиллаж чадах хөдөлгүүрийг тус компани зохион бүтээж байгаа ажээ. 
1876 өдөр
“Авраамын гэрээ” ба шинэ Ойрхи Дорнод
Мягмар гарагт Цагаан ордонд нэгэн түүхэн үйл явдал болж, АНУ-ын зуучилснаар Арабын Нэгдсэн Эмират улс /АНЭУ/, Бахрейн гэсэн арабын ертөнцийн хоёр улс Израильтай харилцаагаа хэвийн болгох тухай хэлэлцээр байгууллаа.
1877 өдөр
Трамп vs Байден:Санал асуулгын дүн хэр бодитой вэ?
Д.Трамп Цагаан ордонд үлдэх үү үгүй юү гэдгийг Америкийн сонгогчид ирэх 11 дүгээр сарын 3-ны өдөр шийднэ. Түүнтэй өрсөлдөж буй Ардчилсан намаас нэр дэвшигч Жо Байден 1970-аад оноос хойш улс төрийн тавцанд ажиллаж байгаа бөгөөд Барак Обамагийн үед дэд ерөнхийлөгчийн албыг хашиж байсан гэдгээр нь хүмүүс илүү сайн мэддэг билээ. 
1879 өдөр
Хөл хорионоос залхсан Европ тив
Өнгөрсөн хаврынх шиг бүх нийтийг хамарсан хөл хорио тогтоохгүйгээр ирэх өвлийг даван туулж, цар тахлын хоёрдахь давалгаанд цохиулахгүйн тулд Европ тивийнхэн бэлтгэлээ базаасаар. Хаврын хөл хорио тус тивийн нийгэм-эдийн засагт маш хүнд туссан учраас иргэдийг бүрэн тусгаарлахгүйгээр коронавирустэй зэрэгцэн амьдрах нь зүйтэй гэдгийг нотлохын тулд улстөрчид янз бүрийн шалтгаан үндэслэлийг дурдаж байна. 
1884 өдөр
Ялалтаар баталгаажсан тусгаар тогтнол
1945 оны 5 дугаар сард Европ тивд дэлхийн II дайны гал унтарч, Ялтын бага хурлаар тохиролцсоны дагуу ЗХУ Японы түрэмгийлэгчдийн эсрэг дайнд оролцохоор болов. Энэ үед БНМАУ холбоотныхоо талд бат зогсож, 1945 оны 8 дугаар сарын 10-ны өдөр Улсын Бага Хурал, Засгийн газраас “Японд дайн зарлах тухай Тунхаглах бичиг”-ийг гаргаснаар Японы эсрэг дайнд нэгдсэн билээ.
1885 өдөр
Грек, Туркийн сөргөлдөөн - геополитикийн өрсөлдөөний шинэ талбар
8 дугаар сар бол Эгийн болон Ионийн тэнгисийн амралт сувиллын газрууд сая сая жуулчдаар дүүрэн байдаг үе. Гэтэл энэ жил Критийн наранд шарлагын газруудад цэргийн хөлөг онгоцууд олноор үзэгдэх болж, дэлхийн томоохон сонинуудын тэргүүн нүүрэнд тус бүс нутагт байдал түгшүүртэй болсон тухай мэдээлсээр байна. НАТО-гийн эвслийн гишүүн Турк, Грек хоёр Газрын Дундад тэнгист илэрсэн хийн ордыг булаалцалдан сөргөлдөж, улмаар аялал жуулчлалын оргил үед сөргөлдөөн эрс хурцдан, түүнд бусад улс орнууд татагдан орж эхэллээ. 
1894 өдөр
Беларусийн үймээн Украиныг түгшээсэн нь
Беларусьт гэнэт дэгдсэн эсэргүүцлийн хөдөлгөөн нь Оросоос дутахгүйгээр Украиныг түгшээх боллоо. Москватай сөргөлдөж буй Киевийн хувьд Беларусийн төвийг сахисан байр суурь нь тун хэрэгтэй байсан. Донбассын асуудлаарх хэлэлцээний талбар нь Минск болж, Лукашенко украинчуудын дунд хамгийн нэр хүндтэй улстөрчдийн нэг хэвээр байна. Ийм учраас Беларусийн хямрал нь Украины дотоодод өрнөж буй улс төрийн маргаан мэтгэлцээний гол сэдэв болж хувирлаа. 
1897 өдөр
“Ойрхи Дорнодын Швейцарь” дэлбэрэлтээс дэлбэрэлтийн хооронд
Гурван мянган тонн селитр дэлбэрсний улмаас Бейрут хотын тал хэсэг нь эвдрэн сүйдлээ. “Ойрхи Дорнодын Швейцарь” гэгдэж байсан баян чинээлэг, хөгжин цэцэглэж байсан Ливан улс сүүлийн 15 жилийн дотор дотоодын тэмцэл самуун, авлигад идэгдэн дампуурсныг энэ дэлбэрэлт харуулав.
1897 өдөр
The National Interest: Беларусьт чухам юу болж байна вэ?
“Евразийн бүжиг” хийснээрээ Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхийн хугацаагаа дахин нэг удаа сунгах боломжтой гэдэгт Беларусийн удирдагч Александр Лукашенко итгэлтэй байлаа. Гэвч тэрбээр илт алдаж тооцоолсон бөгөөд одоо өөрийнхөө дэглэмийг унахаас хамгаалахын тулд муйхар хүчинд найдлага тавьж байна. 
1905 өдөр
“Хүнсний хувьсгал” хөдөлгөөний үр дүнд аж ахуйн нэгжүүдийн хүчин чадал хоёр дахин нэмэгджээ 24 минут
ДАРХАН-УУЛ: Аялал жуулчлалын нэгдсэн бодлого боловсруулж хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ 32 минут
Youtube
Тэнгэр газрыг холбосон бичиг 34 минут
БНСУ-ын газрын гүний дулаалгын технологиор дулаалсан гэр хүлээлгэн өгчээ 1 цаг
СҮХБААТАР: Ихэнх нутгаар шуурч байна 1 цаг
ГОВЬ-АЛТАЙ: Уран барималч Ц.Батдэлгэр "Хувилгаан дүр" уран бүтээлийн үзэсгэлэнгээ дэлгэв 1 цаг
ЗАВХАН: Баруун бүсийн 120 шахам алба хаагч цэргийн бэлтгэл сургалтад оролцож байна 2 цаг
Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх дээд түвшний уулзалт эхэллээ 2 цаг
Мексикийн Ерөнхийлөгчийг “тааламжгүй этгээд” гэж зарлажээ 2 цаг
Монголын волейболын дээд лиг нээлтээ хийнэ 2 цаг
СЭЛЭНГЭ: Аймгийн 11 суманд цас үргэлжлэн орсоор байна 2 цаг
ОРХОН: Хүчний байгууллагуудын албан хаагчдыг үзлэгт хамруулж байна 2 цаг
Collins оны онцлох үгийг нэрлэв 2 цаг
Өмнөд Солонгос хүлэмжийн хийн ялгарлыг 50 хувиар бууруулна 2 цаг
ДАРХАН-УУЛ: Найрамдал хөшөөнд цэцэг өргөлөө 3 цаг
“Алтан цом”-ын хоёрдугаар тойргийн барилдаан болно 3 цаг
ХӨВСГӨЛ: Гэр бүлийн боловсролын сургалтад бүх байгууллагыг оролцуулна 3 цаг
ДОРНОД: Маргааш аймгийн төвд 600 тн шатахуун буулгана 3 цаг
ЮНЕСКО-гийн Ерөнхий бага хурлын 43 дугаар чуулганд манай улсын төлөөлөгчид оролцож байна 3 цаг
СЭЛЭНГЭ: "Монгол хэл" шүлгээр дамжуулан эх хэл, соёлоороо бахархах үзлийг төлөвшүүлнэ 3 цаг
ДОРНОГОВЬ: Есөн суманд хур тунадас орлоо 3 цаг
Чех Улс дахь хүүхэд багачуудын дунд монгол бахархлын өдөрлөг зохион байгуулна 3 цаг
Шаардлагагүй тохиолдолд хөдөө орон нутагт зорчихгүй байхыг анхааруулав 3 цаг
БАЯНХОНГОР: Нийт нутгаар 15 см хүртэл цас орлоо 3 цаг
Нийслэлд шатахуун хэвийн олгож байна 3 цаг
Монгол Улсын ургацын баланс 40 хувиар буурчээ 3 цаг
Н.Пелоси сонгуульд дахин өрсөлдөхгүй 4 цаг
И.Маскт нэг их наяд долларын урамшуулал олгохыг зөвшөөрчээ 4 цаг
СЭЛЭНГЭ: "Мандал органик фүүдс" хоршооныхон жилд 3-4 удаа ургац авна 4 цаг
Цаг агаарын гамшигт үзэгдлээс урьдчилан сэрэмжлүүлэв 4 цаг
Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд 4500 гаруй нэр төрлийн мод бут сөөг тариад байна 4 цаг
XIV Пап лам Лео Палестины тэргүүн М.Аббастай уулзжээ 4 цаг
ДОРНОГОВЬ: Нийт нутгаар хур тунадас орж байна 5 цаг
Сирийн Ерөнхийлөгчид тавьсан хоригоо НҮБ цуцалжээ 5 цаг
Малаа холгүй бэлчээж, замд гарахгүй байж, аюулгүй байдлаа хангахыг зөвлөлөө 5 цаг
Нийслэлд орж буй цасыг цэвэрлэх ажил үргэлжилж байна 5 цаг
ГОВЬ-АЛТАЙ: Монгол бахархал-Бямбын Ринчен 120 жил 6 цаг
Цаг агаарын улмаас нислэгийн зарим хуваарийг өөрчлөв 6 цаг
ПСЖ-ий дөрвөн тоглогч оны шилдгийн шагналд нэр дэвшжээ 6 цаг
Төв, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар цас орж, цасан шуурга шуурна 6 цаг
ӨНӨӨДӨР: “Усны шинжлэх ухаан ба инженерчлэл-2025” эрдэм шинжилгээний хурал болно 7 цаг
АРХАНГАЙ: Амьдралын хэв маягийн мэдлэг, хандлагын түвшин хангалттай ч дадал хэвшил болгохгүй байна 17 цаг
АРХАНГАЙ: Дойтын толгойн балгасыг XIII-XIV зууны үед холбогдоно гэж үздэг 17 цаг
ТӨВ: “Алтан намар-2025” үзэсгэлэн худалдааны шилдгүүдээ шалгарууллаа 18 цаг
ӨВӨРХАНГАЙ: Өнөө шөнө аюулт үзэгдлийн хэмжээнд цасаар шуурахыг анхаарууллаа 19 цаг
ӨВӨРХАНГАЙ: Өвлийн идшинд зориулж 1.3 сая толгой мал борлуулна 19 цаг
Дахин боловсруулсан хуванцраар автобусны буудал, явган хүний зам дагуу байрладаг сандлыг хийж байна 20 цаг
ДАРХАН-УУЛ: Аян өрнүүлснээр залилангийн гэмт хэрэг 59.5 хувиар буурчээ 21 цаг
Чөлөөт худалдаа болон эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээрийн сургалт боллоо 21 цаг
“Ган үзэг-2025” оны тэргүүн наадмын шилдгүүдийг тодруулна 21 цаг
ХДХВ-ийн омгуудын 98 хувийг саармагжуулдаг эсрэг биетийг илрүүлжээ 21 цаг
“Санаэгийн цүнх”-ний захиалга эрс нэмэгджээ 21 цаг
Д.Трамп Хорийн бүлгийн уулзалтад оролцохгүй 21 цаг
ДАРХАН-УУЛ: Малын хөлийн ачааллыг цаг алдалгүй тохируулж чадвал 5-10 жилийн дотор бэлчээрийг сэргээх боломжтой 22 цаг
“Хүнсний хувьсгал”-ын үр дүнд “Монос хүнс” ХК шинэ үйлдвэрээ ашиглалтад оруулжээ 22 цаг
Яармаг орчмын ундны усыг өнөөдөр оройноос хэсэгчлэн хязгаарлана 22 цаг
ЗАВХАН: Нутгийн хойд болон зүүн хэсгээр хамгийн хахир хүйтэн өвөл болдог 22 цаг
ДОРНОГОВЬ: Зураг, шүлэг хоёр 22 цаг
ОРХОН: Эрдэнэт сувиллын цогцолбороос “Ахмадын өдөрлөг” зохион байгууллаа 22 цаг
ФИФА-гийн Энх тайвны шагналыг гардуулна 22 цаг
Petro Matad компанийн хоёр дахь цооногийг ашиглалтад оруулжээ 23 цаг
Фото: Тэргэл Сарыг томоор, тодоор, ойроос 23 цаг
ДАРХАН-УУЛ: “Аялгуунд үлдсэн дурсамж” хөгжмийн зэмсгийн үзэсгэлэн дэглэлээ 23 цаг
ЗАВХАН: Нөмрөг бүргэдийн тархац тоо толгойг судлах шаардлагатай 23 цаг
БАЯНХОНГОР: Ихэнх нутгаар хур тунадастай байна 23 цаг
ӨМНӨГОВЬ: Энэ онд малжуулах төсөлд 50 өрхийг хамруулжээ 23 цаг
Хоёр өдөрт 320 мянган тонн нүүрс арилжив 23 цаг
СЭЛЭНГЭ: Нутгийн зүүн болон өмнөд хэсгээр цас орж шуурна 23 цаг
ДОРНОГОВЬ: Хонины арьс элдэх тоног төхөөрөмж авч бизнесээ өргөжүүлжээ 23 цаг
ДОРНОД: Бэлчээрийн хангамж 50 орчим хувиар илүү байна 23 цаг
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Б.Жигжиджавын гудамж-8, Индекс-15160, Ш/х-1514, info@montsame.gov.mn
Мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг ©2025