Адъяахүү.Б
adiyakhuu@montsame.mn
2024-04-20 04:32:39
Арьсны өнгөний талаарх андуу ташаа 5 ойлголт
Тухайн хүн ямар арьстны бүлэгт багтдаг вэ? Энэ талаарх хэвшмэл ойлголт, өрөөсгөл хандлага дэлхий даяар маш өргөн тархсан байдаг бөгөөд өөрсдийгөө арьсны өнгөөр ялгаварлан гадуурхагч /расист/ гэж үздэггүй хүмүүс хүртэл иймэрхүү андуу ташаа зүйлд үнэмшсээр иржээ.   
1436 өдөр
Шинэ коронавирусийг ялсан Шинэ Зеланд
Цар тахал дэгдсэнээс хойших хугацаанд 5 сая орчим хүн амтай Шинэ Зеланд улсад халдвар авсан 1497 тохиолдол бүртгэгдэж, 21 хүн нас барсан тухай Жон Хопкинсийн их сургуулийн мэдээлэлд дурдсан байна. Энэ бол эрүүл мэндийн тогтолцоо маш сайн хөгжсөн барууны бусад улстай харьцуулахад халдварын тохиолдол ба нас баралтын тоо хамгийн цөөн гэсэн үг юм. “XXI зууны тахал” гэгдэх коронавирусний эсрэг хийж буй тэмцлийн үр дүнг хэлэлцэх нь эрт байгаа боловч алс холын нууцлаг энэ улс цар тахлыг амжилттай сөрөн зогсож байгаа нь дэлхий дахинд үлгэр жишээ үзүүлж байна.
1437 өдөр
“Бүхнийг ялалтын төлөө” зориулсан монгол түмэн
1444 өдөр
Цар тахал ба алтны үнийн хэлбэлзэл
Алт хэмээх шидэт шар металл бол хямралын үед хэрэглэдэг зэвсэг, цагийн байдал хэцүүдсэн үед ашигладаг нөөц хэрэгсэл, эдийн засгийн байдлыг шинждэг “халууны шил” билээ. Эдийн засгийн огцом уналтын үед чухам алт л өртгийг хадгалах цорын ганц хэрэгсэл болж байдаг. Үйлдвэрлэлийн хэмжээ буурч, санхүүгийн зардал өссөөр байгаа үед алт бол хамгийн найдвартай актив юм.
1446 өдөр
Коронавирусний талаарх баримтууд
Коронавирусний талаарх мэдээлэлд дэлхий даяараа яг л живж байна гэж хэлж болохоор. Эдгээр үй олон мэдээллийн дотроос хамгийн чухлыг нь ВВС агентлаг түүвэрлэн авч, 1-2 өгүүлбэрээс бүрдэх товч баримт хэлбэрээр уншигчиддаа хүргэжээ. Дор эмхэтгэн нийтэлсэн баримтууд нь асуудлын мөн чанарыг илүү сайн ойлгоход тус болно хэмээн найдаж байна. 
1450 өдөр
Цар тахлын үеийн “цагдан мөрдөлт”
Цар тахлын үед бүх нийтээрээ өөрсдийгөө тусгаарлаж байгаа нь хүмүүсийн амь насыг аварч байгаа нь үнэн. Гэхдээ олон сая хүн орлогогүй болж, компаниуд дампуурлын ирмэгт тулж ирээд байгаа нь бас үнэн. Халдвар тархах эрсдэлийг бий болгохгүйгээр хүмүүсийг өмнөх хэвийн амьдралд нь эргүүлэн оруулах арга замыг эрдэмтэд хайсаар байна. Хөл хорионоос хүмүүсийг гаргах олон хувилбаруудын нэг нь гар утаснаас өгөх дохиогоор хүмүүс хэнтэй уулзаж байгааг тоон технологи ашиглан хянах явдал /digital contact tracing/ юм. 
1458 өдөр
Берлиний тулалдааны талаар бидний мэдэх ба мэдэхгүй баримтууд
Берлиний тулалдаан бол Аугаа Их Эх орны дайны хамгийн сүүлчийн байлдааны ажиллагаа юм. Берлинийг чөлөөлөх Зөвлөлтийн цэргийн давшилтын ажиллагаа нь Гиннесийн дээд амжилтын номонд “түүхэн дэх хамгийн том тулалдаан” гэж тэмдэглэгдсэн байдгийг хүмүүс тэр бүр мэддэггүй. 300 км өргөн фронтоор явагдсан уг байлдаанд хоёр талаас нийтдээ 3,5 сая орчим цэрэг, 52 мянган их буу, миномет, 7750 танк, 11 мянга орчим нисэх онгоц оролцжээ.
1459 өдөр
АНУ vs Хятад: Технологийн өрсөлдөөнд хэн нь давамгайлж байна вэ?
Хиймэл оюун ухаан, 5G сүлжээ, квантын компьютер, хагас дамжуулагч болон жолоочгүй автомашин гэсэн инновацийн хамгийн чухал 5 салбарт АНУ ба БНХАУ-ын олж буй амжилтуудыг Америкийн өдөр тутмын “Wall Street Journal” сонинд харьцуулан дүгнэжээ. Эдгээр салбарын ихэнхэд нь АНУ давамгайлж байгаа боловч Хятад улс хоцрогдлоо маш богино хугацаанд нөхөж байгаа тухай сэтгүүлч Аса Фитч, Стю Вүү нарын бичсэн нийтлэлд онцлон дурдсан байна.  
1464 өдөр
Москва-80: Улс төр, спорт холилдсоноор Аргентины тамирчид хохирсон нь
Одоогоос 40 жилийн өмнө АНУ-ын Ерөнхийлөгч Ж.Картер спорт, улс төр хоёрыг хольж хутгах “огцом алхам” хийж, өөрийн улсын болон гадаадын тамирчдад хандан Москвагийн Олимпын тоглолтод оролцохгүй байхыг уриалжээ. Энэ нь ЗХУ цэргээ Афганистанд оруулсантай холбоотой шийдвэр байлаа. Тамирчдынхаа хүсэл зорилгыг эс хайхран 65 улсын эрх баригчид Картерын бойкотыг дэмжсэн нь 1980 онд дэлхий даяар АНУ-ын нөлөө асар их байсныг харуулж байна. Өнөөдрийн өндөрлөгөөс харвал дээрх уриалга нь хоёр нүүр гаргасан гутамшигт шийдвэр байжээ гэж бодогдоно. Картерын санаачилсан бойкотод Зөвлөлтийн дэглэмээс долоон дор дарангуйлагч дэглэмүүд нэгдсэн тухай,  дээрх 65 улсын 50 нь хүчинд автан Москвагийн Олимпиадад оролцоогүй тухай Аргентины “Сlarin” сонинд  сэтгүүлч Лусиана Арангис-ын бичсэн нийтлэлийг орчуулан хүргэе.
1466 өдөр
Die Welt: Америкийн цэргүүд Берлинийг эзлээгүйн учир
1945 оны 4 дүгээр сард генерал Эйзенхауэрын цэргүүд Берлинийг дайран эзлэх боломжтой байжээ. Гэтэл Америкийн арми нийтийг хамарсан параной буюу хардалт сэрдэлт, цуу ярианд автсаны улмаас дээрх боломжийг алдсан байна. Америкийн цэргийн командлал хуурамч мэдээлэлд итгэж, хэвлэлийнхэн цуу яриаг дэвэргэж байсан зэргээс шалтгаалан Зөвлөлтийн Улаан арми Берлиныг чөлөөлөх ажиллагааг явуулж, харин америкчууд Германы өмнөд нутгийн уулархаг газар орны байгалийн үзэсгэлэнг үзэн баясч явжээ. Энэ тухай Германы өдөр тутмын “Die Welt” сонины ерөнхий редактор Свен Келлерхофф (Sven Felix Kellerhoff) бичсэнийг толилуулъя.
1467 өдөр
Forbes: Үнийн дайныг зогсоох эвлэрэл
1467 өдөр
Х.Киссинжер: Цар тахлын дараа дэлхийн дэг журам эгнэгт өөрчлөгдөнө
Ковид-19-ийн цар тахлыг тойрсон жигтэй уур амьсгал нь миний бие залуу байхдаа 84 дүгээр явган цэргийн дивизийн бүрэлдэхүүнд Арденны тулалдаанд оролцох үедээ мэдэрч байсан тэрхүү зүйлийг эргэн санагдуулж байна. Өнөөдөр 1944 оны сүүлч үе шиг тодорхой нэг хүн рүү чиглэсэн бус харин гэнэтийн, үгүйрүүлэн сүйрүүлэх цохилт өгөх аюул бий болж байгаа мэт бодол төрнө.
1471 өдөр
Байгаль орчинд үзүүлэх коронавирусний эерэг ба сөрөг нөлөөллүүд
Коронавирусний цар тахлын улмаас олон мянган хүн нас барж, дэлхийн эдийн засаг тогтворгүйтэн хямарч, улс орнууд хилээ хааж, Олимпын тоглолт хойшиллоо. Гэсэн хэдий ч гэнэтийн энэ эрсдэлтэй үзэгдэлд эерэг талууд бий гэдгийг судлаачид дурдаж байна.
1471 өдөр
Ковид-19 хэрхэн үхэлд хүргэдэг вэ?
Коронавирусийн халдвар авсан зарим хүмүүсийн биеийн халуун нь бага зэрэг нэмэгдээд эргээд буурдаг бол зарим нь амьсгалж чадахгүй болсны улмаас нас бардаг. Үүний учир юу вэ? Өвчтөний бие организмд чухам ямар процесс явагддаг вэ, өвчтөн амьсгалахад маш хэцүү болж, түүнд хиймэл амьсгалын аппарат залгасан ч гэсэн тус болдоггүйн учир юу вэ гэдэг талаар Данийн “Videnskab” сонинд энгийн хэлбэрээр тайлбарлан бичсэнийг орчуулан хүргэе.  
1478 өдөр
Таныг бусдаас илүү ухаантай гэдгийг илтгэх 8 шинж
Хэрвээ та намхан нуруутай, махлаг биетэй бол, хэрвээ та солгой гартан биш бол, хэрвээ та нохой тэжээдэг бол Шведийн “Illustrerad Vetenskap” сонин танд “таагүй” зүйл дуулгах нь. Оюуны өндөр чадавхи нь хүмүүсийн санаанд оромгүй зан төлөв, дадал зуршилтай ямар уялдаа холбоотой байдаг вэ гэдгийн учрыг олохын тулд эрдэмтэд олон жилийн турш судалгаа хийсээр иржээ. Одоо тэдгээрээс нэгэн судалгааны дүнг сонирхуулъя.
1478 өдөр
Коронавирусний цохилтод италичууд хамгийн хүндээр өртөж буйн учир
Коронавирусийн цар тахалд хамгийн хүндээр нэрвэгдэж буй улс бол Итали бөгөөд тус оронд вирусийн халдварын улмаас нас барсан хүний тоо Хятадад амиа алдсан хүмүүсийн тооноос бараг 3 дахин даваад байна. Үүний сацуу албан ёсны статистик мэдээлэлд нас баралтын зөвхөн батлагдсан тохиолдлыг тусгаж байгаа бөгөөд нас барсан хүмүүсийн бодит тоо дээрхээс хэд дахин олон байж болзошгүй юм.
1478 өдөр
Монголын эдийн засаг 2020 онд: Коронавирусний нөлөөлөл ба бусад эрсдэл
Коронавирусний цар тахлаас үүдэн дэлхийн эдийн засагт хүндрэл үүснэ гэдэг нь нэгэнт тодорхой болж, тэр ч байтугай сүүлийн 100 жилд тохиогоогүй ноцтой хямрал дэгдэнэ гэсэн түгшүүрт мэдээлэл тархаад байна. 2020 оны нэгдүгээр сарын сүүлчээс нөхцөл байдал огцом өөрчлөгдөж, коронавирусний халдвар нь дэлхийн эдийн засагт шинэ эрсдэл, шинэ сорилт болж гарч ирснээр эдийн засаг богино хугацаанд сэргэнэ гэсэн найдлага өдрөөс өдөрт сарнин замхарсаар... Болзошгүй их уналтаас сэргийлэхийн тулд улс орнуудын бодлого тодорхойлогчид шуурхай ажиллаж, гуравдугаар сарын дундуур л гэхэд нийт 30 гаруй улсын төв банк бодлогын хүүгээ бууруулах шийдвэр гаргав. Тэдгээрийн дотор Монголбанк бодлогын хүүгээ нэг нэгж хувиар, банкуудын заавал байлгах нөөцийг хоёр пунктээр бууруулахаар шийдвэрлэлээ. 
1488 өдөр
Дэлхийг ядууруулж буй коронавирус
Коронавирусийн цар тахал нь дэлхийн эдийн засгийг сүүлийн 100 жилд тохиогоогүй ноцтой хямралын ирмэгт авчраад байна. Эдийн засаг богино хугацаанд сэргэнэ гэсэн найдлага өдрөөс өдөрт сарнин замхарч, вирусийн халдварыг эмчлэх зардал нүдний өмнө илт өссөөр. Титэмт вирусийн халдварын улмаас дэлхийн дахинд олон арван тэрбум долларын хохирол учраад байгаа бол үүнийг зөвхөн эхлэл хэмээн эдийн засагчид үзэж байгаа тухай ВВС агентлагийн эдийн засгийн тоймч А.Калмыков бичжээ. 
1495 өдөр
“Цагаан хор” сахарын талаарх 7 ташаа ойлголт
Сахарыг “цагаан хор” гэж нэрлэх нь бий. Гэхдээ сахар бол бидний бодож байгаа шиг тийм их аюултай бодис биш хэмээн Шведийн хоол судлаач Мария Карлинг ярьж байна. Тэрбээр Шведийн “Svenska Dagbladet” сонинд бичсэн нийтлэлдээ сахарын талаар түгээмэл тархсан 7 ташаа ойлголтыг няцаажээ. Үүний сацуу зөв хооллолт гэдгийг мартаж болохгүй, ямар ч тохиолдолд аммтанг хэтрүүлэн хэрэглэж болохгүй гэдгийг санууллаа.
1497 өдөр
Соvid-19 ба их спорт дахь түр зогсолт
Дэлхий даяар тархсаар буй коронавирус мэргэжлийн спортын салбарт урьд өмнө гарч байгаагүй их хохирлыг учрууллаа. Улс орнуудын аварга шалгаруулах тэмцээний тоглолтууд хойшлогдож, багууд хөл хорионд орж, үзэгчидгүй тоглолтууд болсоор байна. Түүнчлэн энэ оны спортын гол үйл явдлууд болох зуны Олимпын наадам, Аваргуудын лигийн шувтаргын тоглолтууд, Европын аварга шалгаруулах тэмцээний хувь заяа хэрхэх бол гэдгийг хэн ч урьдчилан хэлж чадахгүй байгаа бөгөөд эдгээр тэмцээнийг хойшлуулах магадлал өндөр болжээ.
1497 өдөр
ХОВД: Харилцаа дууны олон улсын тэмцээн маргааш эхэлнэ 10 цаг
ОРХОН: Хаягдлын аж ахуйн шинэ санг байгуулна 11 цаг
World Press Photo: Шилдэг гэрэл зургууд 11 цаг
Г.Занданшатар: Монгол хүн баялагтаа эзэн байх эрх зүйн үндэс баталгаажиж байна 11 цаг
Хятадын тамирчид Олимпын 165 уралдаан тэмцээнд оролцоно 11 цаг
Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын парламентын дарга Н.Шакиев Монгол Улсад албан ёсны айлчлал хийнэ 11 цаг
Эрхтэн, эд, эс шилжүүлэн суулгах тухай анхдагч хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ 11 цаг
БАЯН-ӨЛГИЙ: Өлгий хот орчмын оршуулгын газруудын хог хаягдлыг цэвэрлэж байна 12 цаг
Пара сэлэмчид Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнд оролцоно 12 цаг
ТӨВ: Хөдөө аж ахуйн корпорацитай хамтран ажиллана 12 цаг
Монгол Улсын Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг Тайландын Хаант Улсад айлчилна 12 цаг
Ханги-Мандалын боомтоор хувийн автомашинаар хил нэвтэрч эхэллээ 12 цаг
ОРХОН: Монгол хоол үйлдвэрлэгчдийн анхдугаар тэмцээн болж байна 12 цаг
Копенхагены түймрээс урлагийн үнэт бүтээлүүдийг аварчээ 12 цаг
ОХУ-ын Алс Дорнодын үйлдвэрлэгчид Монголд ирээд байна 12 цаг
Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг Тайландын Хаант Улсад албан ёсны айлчлал хийнэ 12 цаг
Нийслэлийн иргэд музейг үнэ төлбөргүй үзнэ 12 цаг
Амгалан дулааны станцын өргөтгөлийг хугацаанаас нь өмнө ашиглалтад өглөө 12 цаг
Олон улсын парламентын холбооны хүн ам ба хөгжлийн асуудлаарх бага хуралд оролцлоо 12 цаг
Нийслэлийн 28979 иргэн 47.1 тэрбум төгрөгийн буцаан олголт авна 13 цаг
Ж.Энхжаргалан: IPO гаргаж 66 хувиа олон нийтэд санал болгоно 13 цаг
ТӨВ: Сүнчон их сургуультай хамтын ажиллагааны санамж бичиг байгуулав 13 цаг
БАЯН-ӨЛГИЙ: Хуучин орон сууцыг буулгаж шинээр барих ажил эхэллээ 13 цаг
“Өнөр бүл” хүүхдийн төвийн хамт олонд төрийн дээд цол, одон медаль хүртээв 13 цаг
“Өнөр бүл” хүүхдийн төвийн хамт олонд төрийн дээд цол, одон, медаль хүртээлээ 13 цаг
ОРХОН: Эрүүл мэндийн удирдах ажилтнууд ирэх жилийн бодлогоо хэлэлцэж байна 13 цаг
Манай дөрвөн бөхөд олимпын эрхээ авахад нэг даваа үлдлээ 13 цаг
ӨМНӨГОВЬ: Говь нутгаас генерал цолтон найм төрөн гарчээ 14 цаг
СЭЛЭНГЭ: Эрүүл идэвхтэй амьдралын хэв маягийг өөрчлөхөд ахмадууд хамтарч ажиллана 14 цаг
Жүдо бөхийн Азийн аварга шалгаруулах тэмцээн маргааш эхэлнэ 14 цаг
ӨМНӨГОВЬ: Улсын төсөвт 285.4 тэрбум төгрөг төвлөрүүлжээ 14 цаг
“Амгалан” дулааны станцын хүчин чадлыг 116 МВт-аар өргөтгөлөө 14 цаг
Говь-Алтай аймгийн түүх соёлын 5849 дурсгал нь бүртгэгджээ 14 цаг
ОРХОН: Хаягдлын аж ахуйн шинэ сан байгуулах ажил эхэллээ 14 цаг
О.Номинчимэг: Төв цэнгэлдэхийн ойр орчмын газрыг тусгай хэрэгцээнд авах шаардлага бий 14 цаг
ӨМНӨГОВЬ: Говьд дэвшилтэт технологид суурилсан ухаалаг газар тариаланг хөгжүүлнэ 14 цаг
Дэлхийн шилдэг нисэх буудлуудыг нэрлэжээ 14 цаг
ОРХОН: Аймгийн Засаг даргад М.Түмэнжаргалыг нэр дэвшүүлж Ерөнхий сайдад уламжиллаа 14 цаг
Ой, хээрийн түймрийн дуудлага өсжээ 15 цаг
“Байер”-ын хожигдолгүй цуврал үргэлжилсээр 15 цаг
Дугуйн замыг өргөтгөнө 15 цаг
ХОВД: Зарим суманд бэлчээрийн ургамал цухуйж эхэллээ 15 цаг
“Баруун бүсийн бизнесийн сэргэлт” форум болно 16 цаг
ХӨВСГӨЛ: Зургаагаас дээш насны иргэдийн 95,5 хувь нь гар утас хэрэглэж байна 16 цаг
Денге чичрэг өвчинтэй тэмцэх шумуулуудыг гарган авч эхэлжээ 17 цаг
Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд Эрүүл мэндийн гүйлт болно 17 цаг
СЭЛЭНГЭ: Л.Уранчимэг: Төслийн сургалтын үр дүн хамтарч нэгдэхийн ач тусыг бидэнд өгсөн 17 цаг
Казахстанд үерийн улмаас 634 цооногийн олборлолтыг түр зогсоожээ 17 цаг
ХӨВСГӨЛ: “Хөвсгөл органик” бизнес эрхлэгчдийн зөвлөгөөн болно 17 цаг
Өнөөдөр чөлөөт бөхийн эрэгтэйчүүд Олимпын эрхийн төлөө барилдана 17 цаг
“Формула-1”-ийн Хятадын Гран При эхэлж байна 18 цаг
ДУНДГОВЬ: Монгол бичгийн “Тэргүүний хурдан уншигч” шалгаруулах уралдаанд 40 гаруй хүүхэд оролцож байна 18 цаг
Говьсүмбэрийн арслангууд Увсын хүчтэнүүдийг ялж, их шөвөгт үлдлээ 18 цаг
Австрийн Үндэсний Зөвлөлийн Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны даргатай уулзав 18 цаг
Израилын тал Иранд цохилт өгч эхэлжээ 18 цаг
Хиймэл оюун ухаан ба их өгөгдөл – Монголын боловсролын ирээдүй 18 цаг
Я.Содбаатар: 2028 оны олимп угтсан олон улсын тэмцээнүүдээс эх орондоо зохион байгуулах хүсэлт хүргүүлэв 18 цаг
Монгол-Австрийн парламентын бүлгийнхэн Австрийн Үндэсний Зөвлөлд айлчлав 18 цаг
Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн зөрчлийг шударгаар шийдвэрлэх ёстойг онцлов 18 цаг
Энэтхэгт парламентын сонгууль эхэллээ 18 цаг
Рафахт ажиллагаа явуулж болохгүй гэж Израилд дахин анхааруулжээ 19 цаг
БАЯНХОНГОР: Ус хангамжийн эх үүсвэрийн барилга байгууламжийг дотоодын цэргийн хамгаалалтад авлаа 19 цаг
НҮБ-д гишүүнээр элсэх Палестины хүсэлтэд АНУ хориг тавив 19 цаг
АНДЭЗНК-ын 80 дугаар чуулганыг Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг даргална 20 цаг
Монгол Улс Венецийн 60 дахь удаагийн дүрслэх урлагийн биеннальд үзэсгэлэнгээ нээв 20 цаг
“Тогтвортой хөгжлийн төлөөх долоо хоног” арга хэмжээний үеэр тээврийн асуудлыг хэлэлцэв 20 цаг
БУЛГАН: “Сансар марафон -2024” бүх нийтийн гүйлтийн тэмцээн боллоо 20 цаг
Гаалийн 4 бүсэд өдөрт 10-15 тонн ачааг хянан шалгаж байна 21 цаг
ӨНӨӨДӨР: "Хүн ам, жендэр, хөгжлийн асуудал" эрдэм шинжилгээний хурал болно 23 цаг
Төвийн бүсийн хаврын тариалалтын зөвлөгөөн болж байна 1 өдөр
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Б.Жигжиджавын гудамж-8, Индекс-15160, Ш/х-1514
Мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг ©2024