Адъяахүү.Б
adiyakhuu@montsame.mn
2024-04-24 01:00:42
Худалдааны дайнд хохирсон Хуавэй
Хятад-Америкийн хооронд дэгдсэн худалдааны дайн улам өргөжсөөр сүүлийн үед технологийн салбарыг хамарч эхэллээ. 5 дугаар сарын 16-ны өдөр АНУ-ын Худалдааны яам Хятадын харилцаа холбооны “Хуавэй” /Huawei/ компанийг “хар жагсаалтанд” оруулснаар тус компанитай харилцахын тулд Америкийн компаниуд тусгай зөвшөөрөл авахаас аргагүйд хүрч байна. Худалдааны яам гаргасан шийдвэрээ тайлбарлахдаа “Хуавэй” компанийн үйл ажиллагаа нь АНУ-ын үндэсний аюулгүй байдлын эрх ашигт харшилж байна” гэж мэдэгджээ.
1786 өдөр
Америк-Хятадын худалдааны дайн: Цахилгаан дайнаас нуувчны хориглолтонд шилжсэн нь
Худалдааны дайны эхэн үед АНУ, Хятад хоёрын бие биенийхээ эсрэг хэрэгжүүлж байсан стратегийн төлөвлөгөө бүтэлгүйтжээ. Дональд Трампыг хурууны үзүүрээр хуурч дөнгөнө гэж үзэж байсан Бээжин ба шахалт дарамт үзүүлж, гаалийн татвараа өсгөж эхэлмэгц л Хятадын тал бууж өгнө гэж тооцоолж байсан Вашингтон хоёр хоёулаа алдаа гаргасан байна. Аливаа цахилгаан дайн бүтэлгүйтсэний дараа нуувчны зууралдсан хүнд тулалдаан эхэлдэг нь жам ёсны үзэгдэл хэмээн Москва дахь Карнеги төвийн шинжээч Михаил Коростиков дүгнэн бичсэнийг товчлон орчууллаа. 
1791 өдөр
“Ард түмний зарц” В.Зеленский Донбасст энхийг тогтооно
Төрийн тэргүүний тангараг өргөснийхөө дараа Украин улсын 6 дахь Ерөнхийлөгч Владимир Зеленскийн хэлсэн үг, албан тушаалдаа орсон өдрөөсөө эхлэн түүний хийж буй зоримог алхмууд нь улстөрчид болон ажиглагчдын анхаарлыг татсаар байна. Тэрбээр ард олонд ойлгомжтой энгийн үг өгүүлбэрээр, элдэв “уянгын халил” эсвэл албархуу хөндий үг хэллэгүүдийг огт хэрэглэлгүйгээр ярьснаараа өмнөх төрийн тэргүүн нараас эрс ялгарч байлаа. 
1797 өдөр
Ядуурал генээр дамжин удамшдаг уу?
1803 өдөр
“Авраам Линкольн”-ыг Ираны эрэг рүү илгээх болсон шалтгаан
Нисэх онгоц тээгч "Авраам Линкольн" хөлөг онгоц бүрэлдэхүүнд нь багтсан цохилтын бүлэг ба бөмбөгдөгч онгоцуудын тактикийн бүлгийг Ираны эрэг рүү илгээхээр АНУ шийдвэрлэсэн тухай Ерөнхийлөгч Д.Трампын үндэсний аюулгүй байдлын асуудал эрхэлсэн зөвлөх Жон Болтон даваа гарагт мэдэгдсэний дараа Персийн буланд нөхцөл байдал дахин хурцдах шинжтэй боллоо. 
1812 өдөр
Монгол-Хятадын харилцаа: Хамтдаа үнэ цэнийг бүтээж, харилцан ашигтай байх зарчмыг эрхэмлэнэ
Монгол Улс ба БНХАУ-ын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 70 жилийн ой, хоёр орны хооронд Найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааны гэрээг шинэчлэн байгуулсны 25 жилийн ой тохиож буй энэ цаг үед Ерөнхийлөгч Х.Баттулга БНХАУ-ын дарга Си Жиньпиний урилгаар Хятад улсад төрийн айлчлал хийж, хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосноос хойших өнгөрсөн хугацаанд Монгол-Хятадын харилцаанд ямар ахиц дэвшил, өөрчлөлт гарсан бэ гэдгийг дүгнэж, ирэх он жилүүдэд ямар зарчмаар хамтран ажиллахаа тодорхойллоо.
1818 өдөр
Путин-Кимийн уулзалт: Хоригийг цуцалснаар хуучин холбоотнуудын харилцаа сэргэнэ
ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путин, БНАСАУ-ын удирдагч Ким Жөн Ун нарын Владивосток хотноо хийсэн уулзалтын үр дүнгийн тухайд талууд хамтарсан мэдэгдэл хийгээгүй, мэдээлэл хомс байгаа боловч уг уулзалтыг зарим хэвлэлүүдэд “түүхэн” гэж тодорхойлж байна.
1819 өдөр
Шри Ланк:Буддистууд ба исламчуудын дайсагналцлын золиос нь христийн шашинтнууд
Олон улс даяар тархсан исламын хэт даврагч /радикал/ бүлэглэлүүд үйл ажиллагааныхаа хүрээг газарзүйн хувьд улам бүр тэлсээр байна. Сирид тэдний явуулж байсан жихад буюу ариун дайн нь дуусаагүй, “газрын зураг дээрх шинэ цэгүүд”-эд тэмцэл үргэлжилсээр байгаа гэдгийг харуулах нь радикал үзэлтнүүдийн хувьд чухал болжээ. Гэтэл Шри Ланкийн нутагт террорист халдлага болно гэж хэн ч төсөөлөөгүй байлаа. Тус улсад амьдардаг радикал үзэлт буддистууд ба лалын хэт даврагчдын хооронд дэгдсэн дайсагналцал нь хуучин нэрээр Цейлоны аралд жихад дэгдэхэд хүргэж байгаа тухай Москва дахь Карнегийн төвийн ажилтан Евгений Пахомов дүгнэн бичсэнийг орчуулан хүргэе.
1825 өдөр
П.Порошенког ялагдалд хүргэсэн шалтгаанууд
Украины Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн 2 дахь шатанд хошин шогч Владимир Зеленский ялна гэдэг нь санал асуулгуудын дүнгээр тодорхой байсан боловч тэрбээр одоогийн Ерөнхийлөгч Петр Порошенког хол тасархай орхиж, түүнээс 50 хувийн илүү санал авсан нь ажиглагчдын гайхшралыг төрүүллээ.
1827 өдөр
Ассанжийг ад үзэх шалтгаан ба түүний цаашдын хувь заяа
Шүүхээс дуудахад ирээгүй гэх үндэслэлээр 7 жилийн өмнө Английн Уэстминстрийн шүүхээс өгсөн баривчлах зөвшөөрлийн дагуу Лондон дахь Эквадорын ЭСЯ-ны байранд орогнож байсан Ж.Ассанжийг албадан саатуулж, Английн хамгийн хатуу дэглэмтэй шоронд хорьсон нь өнгөрсөн долоо хоногийн хамгийн дуулиант үйл явдал байлаа.
1833 өдөр
Хятад-Европын харилцаанд эргэлт гарлаа
Өнгөрсөн 3 дугаар сарын сүүлчээр Хятадын удирдагч Ши Жиньпин Итали, Монако, Францад айлчилсан бол үүнээс хэдхэн хоногийн дараа буюу өнгөрсөн долоо хоногт БНХАУ-ын Төрийн Зөвлөлийн Ерөнхий сайд Ли Көцян Брюссель хотноо Европын Холбооны /ЕХ/ удирдлагатай Дээд хэмжээний  уулзалт хийлээ.
1835 өдөр
“Трампын комиссар” Д.Малпасс Дэлхийн банкийг удирдана
АНУ-ын Сангийн яамны Олон улсын асуудал эрхэлсэн нарийн бичгийн дарга Дэвид Малпасс дөрөвдүгээр сарын 9-нөөс эхлэн Дэлхийн банкны ерөнхийлөгчийн албыг 5 жилийн хугацаагаар хашихаар болсон билээ. Ерөнхийлөгч Д.Трамп өнгөрсөн хоёрдугаар сарын эхээр өдгөө 63 настай Д.Малпассыг уг албан тушаалд нэр дэвшүүлжээ. Энэ талаар Би-Би-Си агентлагийн тоймч Алексей Калмыковын бичсэн нийтлэлийг орчуулан хүргэе.
1840 өдөр
Der Spiegel: Руандагийн аймшигт хядлагыг зогсоох боломж байсан уу?
Африк тивийн Руанда улсад орчин үеийн түүхэн дэх хамгийн аймшигт геноцид хядлага болж, тутси үндэстний голдуу 800 мянган хүн амиа алдсанаас хойш яг 25 жил өнгөрч байна. Тэр үед НҮБ-ын энхийг сахиулах хүчний нэгэн генерал цөхөртлөө тусламж эрсээр байсан боловч түүний үгийг сонссонгүй. Аймшигт хядлагыг зогсоож болох байсан уу? Ийм боломж байсан эсэх, хядлага хэрхэн газар авсан талаар Германы “Шпигель” сэтгүүлийн нийтлэлч Ханс Хильшер  ингэж бичжээ. 
1841 өдөр
Москвад айлчлах Ким Жөн Уны зорилго юу байж болох вэ?
ОХУ-ын Дотоод хэргийн сайд В.Колокольцев даваа гарагт Пхеньянд хүрэлцэн ирсэн нь БНАСАУ-ын Төрийн Зөвлөлийн дарга Ким Жөн Уны Орос улсад хийх гэж буй айлчлалын бэлтгэлийг хангах зорилготой байж магадгүй гэж хэвлэлүүдэд таамаглан бичиж байна. Харин албан ёсны мэдээлэлд “энэ бол өмнө нь төлөвлөсөн хариу айлчлал” гэдгийг дурджээ.
1847 өдөр
Украины сонгууль: 5 гол өрсөлдөгчийн тухай товч мэдээлэл
1854 өдөр
Итали улс “Шинэ Торгоны зам”-д нэгдсэн нь
“Их7”-гийн орнуудаас хамгийн түрүүнд Итали улс Хятадын санаачлан хэрэгжүүлж буй “Нэг бүс, нэг зам” /Шинэ Торгоны зам/ төсөлд нэгдлээ. Энэ тухай санамж бичигт БНХАУ-ын дарга Ши Жинпиний Ром хотод хийсэн төрийн айлчлалын үеэр талууд гарын үсэг зурсан байна. Нийтдээ 20 тэрбум орчим еврогийн үнийн дүн бүхий 10 гэрээнд гарын үсэг зуржээ. Гэхдээ хамгийн гол нь, Итали улс “Шинэ Торгоны зам” төсөлд оролцох болсон нь гойд их анхаарал татлаа. 
1855 өдөр
БРЕКСИТ ирэх зун хүртэл хойшиллоо
1860 өдөр
БОИНГ-ийн ослын талаарх таамаглал ба агаарын тээвэрлэгчдэд учрах хүндрэл
Сүүлийн 5 сарын хугацаанд «Боинг-737 Макс 8» загварын хоёр нисэх онгоц осолдсоноор 346 хүний аминд хүрлээ. Дөнгөж 2017 онд үйлдвэрлэж эхэлсэн шинэ загварын энэ нисэх онгоц ойр ойрхон осолдон сүйрсэн нь орчин үеийн иргэний агаарын тээврийн түүхэнд гарч байгаагүй тохиолдол юм.
1862 өдөр
Умард солонгосчууд Вьетнамын хөгжлөөс юу суралцаж болох вэ?
1867 өдөр
The National Interest: Хэрвээ дайтвал Энэтхэг, Пакистан хоёрын аль нь ялах вэ?
Энэтхэг, Пакистаны хооронд дэгдсэн сөргөлдөөн даамжирсан тохиолдолд үйл явдал цаашид хэрхэн өрнөх вэ гэдэг тухайд батлан хамгаалах ба үндэсний аюулгүй байдлын асуудлаар мэргэшсэн шинжээч, өдгөө Сан-Франциско хотод ажиллаж буй Кайл Мизоками /Kyle Mizokami/ өөрийн дүгнэлтийг хийжээ. Түүний үзэж байгаагаар, Пакистаны тал цөмийн зэвсэг хэрэглэхээс өмнө Энэтхэгийн арми давшилтад орохоор төлөвлөж байгаа аж. Энэтхэгийн давшилт өрнөж, ердийн зэвсэг хэрэглэсэн дайны явцад Пакистан улс ялагдсан тохиолдолд тактикийн цөмийн зэвсэг хэрэглэх магадлал улам нэмэгдэнэ гэж Америкийн The National Interest сэтгүүлд шинжээч Мизоками дүгнэн бичсэнийг орчуулан хүргэе.
1876 өдөр
Хамтын ажиллагааны комиссын дүрэмд гарын үсэг зурлаа 5 цаг
СЭЛЭНГЭ: Амны хөндийн эрүүл мэнд, шүд цоорох өвчлөлийг бууруулахад онцгой анхаарч байна 5 цаг
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Парламентын дарга Н.Шакиев нар албан ёсны хэлэлцээ хийлээ 5 цаг
Манай эрдэмтэн судлаачид олон улсын эрдэм шинжилгээний бүтээлийн санд 8000 гаруй бүтээл хэвлүүлжээ 5 цаг
Зургаан улсын балетчид Монголын тайзнаа өрсөлдөж байна 5 цаг
Монгол бөхөнгийн цөм сүрэг Говь-Алтай аймагт тархан нутагладаг 6 цаг
Хөвсгөл аймаг эрүүл бүс нутаг болох зорилт дэвшүүлж байна 7 цаг
Монгол, Киргиз Улсын парламент хооронд хамтын ажиллагааны комиссын дүрэмд гарын үсэг зурлаа 7 цаг
Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Парламентын дарга Нурланбек Шакиевын айлчлал эхэллээ 7 цаг
СҮХБААТАР: Онцгой комиссын хурлаар сэг зэм устгал, хээрийн түймрийн нөхцөл байдлыг хэлэлцэв 7 цаг
“Эпл”-ийн гар утасны Хятад дахь борлуулалт буурчээ 7 цаг
ДОРНОГОВЬ: Мал шинэ ногоо идэж эхэллээ 8 цаг
“Фүкүшима-1”-ийн цэвэрлэсэн усыг асгах явцыг шалгаж эхэлжээ 8 цаг
Ой, хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлэхийг анхааруулав 8 цаг
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Киргиз Улсын парламентын дарга Н.Шакиевыг угтан авлаа 8 цаг
ХӨВСГӨЛ: Уншсан номынхоо тухай зураг зурж үзэсгэлэн гаргалаа 8 цаг
Буриадын Багшийн сургуулийг Булган аймгаас 46 суралцагч төгсжээ 8 цаг
Энэтхэгт үйлдвэрлэсэн хоол амтлагчуудад хорт бодис байгаа эсэхийг шалгана 8 цаг
Тайланд улс харилцан визгүй зорчих хугацааг 60 хоног болгох шийдвэр гаргаснаа мэдэгджээ 8 цаг
СҮХБААТАР: Нохойн идүүр буюу хишгийн сав 8 цаг
Райан Бидвелл: Монгол Улс байгаль хамгааллын манлайллаа батлан харуулах боломжтой 9 цаг
ДОРНОД: Бунхан толгой, Зөвлөлтийн улаан армийн нисгэгчдийн дурсгалын хөшөө 9 цаг
СЭЛЭНГЭ: 300 ахмад настныг “Эрүүл насжилт” сургагч багшаар бэлтгэж байна 9 цаг
ДОРНОД: Монгол дайчдын хөшөө 9 цаг
Элсэлтийн шалгалтын бүртгэл энэ сарын 26-нд дуусна 9 цаг
ХӨВСГӨЛ: Органик бүтээгдэхүүний батламжийг 20 гаруй бүтээгдэхүүн авчээ 9 цаг
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Токиогийн их сургуулийн профессор Эсаки Хирошиг хүлээн авч уулзлаа 9 цаг
ДАРХАН-УУЛ: Тээврийн хэрэгслийг зөөж, тээвэрлэх үнийг ИТХ-аар эцэслэн батална 9 цаг
УДБЭТ-ынхан “Дурлалын ундаа” хошин дуурийг анх удаа тайзнаа тоглоно 9 цаг
Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын парламентын дарга Н.Шакиев Монгол Улсад хүрэлцэн ирлээ 10 цаг
Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын парламентын дарга Н.Шакиев Монгол Улсад хүрэлцэн ирлээ 10 цаг
НҮБ-ын АНДЭЗНК-ын Гүйцэтгэх нарийн бичгийн дарга Армида Алисжабанатай уулзав 10 цаг
ДУНДГОВЬ: "Үлгэрч өвөө, эмээ" нарыг шалгаруулав 10 цаг
“Хонда” компани Канадад цахилгаан автомашины томоохон үйлдвэр барина 10 цаг
БАЯН-ӨЛГИЙ: “Торгоны зам” автомашин, мотоциклын олон улсын уралдаан 7 дугаар сарын 5-15-нд болно 10 цаг
Өмнөд бүсийн аймгуудын 500 гаруй алба хаагчийг эрүүл мэндийн үзлэгт хамруулав 10 цаг
БАЯНХОНГОР: “Улсын алдарт сайн малчин”-ы мөнгөн хувин аймгийн музейд хадгалагдаж байна 10 цаг
ХӨВСГӨЛ: Мөрөн сумын иргэд “ХУРДАН” цэгээр 470 гаруй үйлчилгээг авч эхэллээ 11 цаг
ТӨВ: "Аз жаргалтай эмэгтэй клуб" ажиллаж эхэллээ 11 цаг
ДОРНОГОВЬ: Гүнжийн зам 12 цаг
СҮХБААТАР: Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан хувийн туслах ажилтныг бэлтгэжээ 12 цаг
А.Дуда: Польшийн нутагт цөмийн зэвсэг байрлуулах шийдвэр гараагүй 12 цаг
Олон улсын түүх соёл, өв уламжлалын наадамд манай улс анх удаа оролцож байна 13 цаг
Жокович, Бонмати нар оны шилдэг тамирчдаар шалгарлаа 13 цаг
ГОВЬ-АЛТАЙ: "Мөрөөдлийн гоол-2024" тэмцээнд баруун аймгуудын тамирчид өрсөлдөв 13 цаг
Улаанбаатараас Чангша хот руу анх удаа шууд нислэгтэй боллоо 13 цаг
ОРХОН: Өрх бүр тариаланч болох нь өрхийн орлогыг нэмэгдүүлнэ 13 цаг
Цахим орчин дахь хүүхэд хамгааллын чиглэлээр МЕТА компанитай хамтарна 14 цаг
“Вояжер-1” таван сарын хугацаанд анх удаа мэдээлэл дамжуулжээ 14 цаг
Цагаачдыг Руанда руу албадан гаргах тухай хуулийн төслийг дэмжжээ 14 цаг
Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг НҮБ-ын орлогч Ерөнхий нарийн бичгийн даргатай уулзав 14 цаг
БАЯНХОНГОР: Салхи 18-20м/с хүрч цасан болон шороон шуурга шуурна 14 цаг
МУИС нээлттэй цахим хичээлийг олон улсын платформд байршуулжээ 14 цаг
Монголын жүдочид Азийн аваргын тэмцээнд багийн дүнгээр хоёрдугаарт шалгарлаа 14 цаг
“Интер” баг 20 дахь удаагаа Италийн аваргаар шалгарлаа 14 цаг
Бие даан нэр дэвшигч 25 хүн мөрийн хөтөлбөртөө дүгнэлт гаргуулахаар ҮАГ-т хүргүүлжээ 14 цаг
П.Пүрэвсүрэн: Хүлэмжийн аж ахуйг эрхэлснээр өрхийн орлого тав дахин нэмэгдсэн 14 цаг
Ном, зохиогчийн эрхийг хамгаалах дэлхийн өдөр тохиож байна 15 цаг
ДАРХАН-УУЛ: Орхон суманд 480 хүүхдийн сургууль барина 15 цаг
БАЯН-ӨЛГИЙ: Улсын тусгай хамгаалалттай газруудын байгаль хамгаалагчдыг унаагаар хангав 15 цаг
Монгол, Оросын бизнес эрхлэгчдийн уулзалт, харилцаа сэргэж байна 15 цаг
ДАРХАН-УУЛ: 480 хүүхдийн багтаамжтай сургуулийн барилгын ажлыг 6 дугаар сард эхлүүлнэ 15 цаг
Сонгуулийг луйвардсан гэж Д.Трампыг буруутгажээ 15 цаг
Бангкок дахь НҮБ-ын хурлын төв байранд нүүдэлчний өв соёлыг харуулсан уулзалтын булан нээв 15 цаг
АПУ ХК 100 жилийнхээ ойн хүрээнд “Always forward Together – Experience Show” зохион байгууллаа 16 цаг
НҮБ-ын АНДЭЗНК-ын 80 дугаар чуулганы ерөнхий санал шүүмжлэлд оролцож, үг хэлэв 16 цаг
Аж үйлдвэрийн салбарын үйлдвэрлэлийн индекс 35 хувиар өссөн байна 16 цаг
ГОВЬ-АЛТАЙ: “Аяганы соёл” үзэсгэлэн дэлгэлээ 17 цаг
СЭЛЭНГЭ: Хамтран ажиллах дадлага сургууль хийв 18 цаг
ӨНӨӨДӨР: “Гүнээсээ хайрлая” усны чуулган болно 19 цаг
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Б.Жигжиджавын гудамж-8, Индекс-15160, Ш/х-1514
Мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг ©2024