erdenebat@montsame.mn
2023-10-03 04:42:20
Сургууль, цэцэрлэг ба гэр хороолол
2018 онд нийслэлд  төсвөөр, Азийн Хөгжлийн банк (АХБ)-ны хөнгөлөлттэй зээл, БНХАУ, Япон улсын Засгийн газрын буцалтгүй тусламжаар нийт  20 шинэ сургууль барих юм байна. Шинээр баригдах сургуулиудыг гэр хорооллын газар шинэчлэн зохион байгуулалт, дахин төлөвлөлттэй уялдуулбал  сургуульгүй хороод сургуультай болох магадлалтай. Эдгээр сургуулиас гадна 47 цэцэрлэг шинээр барина гэж нийслэлээс төлөвлөжээ.Мөн сургууль, цэцэрлэгийн өргөтөгөл хийж, сургуулийн хүчин чадлыг 31480, цэцэрлэгийнхийг 11650 суудлаар нэмэгдүүлэх гэнэ. Байгаа орчноо өөрчилж шинэ шатанд гарах гэж байгаагийнхаа хувьд иргэд  газраараа хувь нийлүүлэн сургууль, цэцэрлэг, цаашлаад цагдаа, эмнэлгийн барилга барих газрыг   гаргаад өгөх болов уу. Ингэвэл  гэр хорооллын бүсэд цэцэрлэг, сургууль, эмнэлэг барихын тулд өндөр үнээр газар чөлөөлдөг явдал гарахгүй. Дэд бүтэц султай гэр хороололд сургууль, цэцэрлэг барих нь нэг төрлийн тухайн бүсэд оруулж байгаа хөрөнгө оруулалт, түүнийг дагаад ажлын байр бий болдог гэж хорооны  Засаг дарга нар ярих юм билээ. Гэр хорооллын инженерийн болон нийгмийн дэд бүтэц хүрэлцээгүй байгаа сул талыг  улс, нийслэлийн төсөв, гадаад орнуудын Засгийн газар, олон улсын байгууллагын буцалтгүй тусламж, хөнгөлөлттэй зээлийг шингээх замаар давуу тал болгон ашилах боломжтой гэж эдийн засагчид байр сууриа илэрхийлэх юм билээ.
2058 өдөр
Зууханд гал байхад...
Түүхий нүүрсээр галлахгүйн тулд дулааны эх үүсвэрийг цахилгаанаар шийдвэрлэх гарц хайж байна. Цахилгааны эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэхийн тулд агаарын чанарыг сайжруулах бүсийн гэр хорооллын 110 мянган айлыг цахилгаанаар хангах дэд станц, цахилгаан дамжуулах агаарын шугамыг шинэчлэх, хүчин чадлыг нэмэгдүүлэхэд 2.9 тэрбум төгрөг зарцуулах аж. Энэ хүрээнд Чингэлтэй дүүргийн 14 дүгээр хороонд дэд станц барьж тэндэхийн цахилгааны хүчдлийг нэмэх ажлыг эхлүүлээд байна. Хүчдэл сайтай кабель шугамтай болсоноор энэ хорооны өрхүүд ирэх өвлөөс эхлэн цахилгаанаар гэрээ халаах боломжтой болох юм байна.    Ер нь төвийн шугам сүлжээнд хамрагдаагүй айл өрхүүдэд 2018 онд цахилгаан халаагуур, сайжруулсан зуух, боловсруулсан түлш олгоход 1.4 тэрбум, 80 мянган тонн хагас коксжсон түлшний үнийн зөрүүд 3.1 тэрбум төгрөг олгох болжээ.
2063 өдөр
Иргэдийн найдлага нийслэлийн бүтээн байгуулалт хувийн хэвшлийн боломж
 Ер нь гэр хорооллын өрхийн нэг жилийн хэрэглээний зардал 1,210,000 төгрөг, түүнийг 12 сард  хуваахаар 60-130 мянган төгрөг болно  гэсэн тооцоо гарчээ.  Гэтэл орон сууцны өрхийн нэг жилийн хэрэглээний зардал 910 мянга 50  төгрөг  байдаг аж. Энэ нь сард 85-95,000 төгрөг болдог гэнэ . Амьдрах нөхцөл  доогуур боловч орон сууцанд амьдардаг иргэдээс илүү зардал гэр хорооллынхон  гаргаж байна. Гэр хороолол хэсэгчилсэн “Дэд бүтцийн төв”-тэй  болсоноор нэг өрх  шугам сүлжээ ашигласныхаа  төлөө нэг жилд сая 562 төгрөг болж зардал буурах  тооцооо гарчээ.    Улаанбаатар хотын хамгийн их агаар, хөрсний бохирдолтой хэсэг гэгдэх Чингэлтэй дүүргийн 7-р хорооны нутаг дэвсгэрийн 232 нэгж талбар (хашааны газар)-ыг хамарсан12,12 га газарт  “Дэд бүтцийн төв” –ийн нийслэлийн төсвийн хөрөнгөөр барина. Уг төсөл нь  гэр хорооллын хамгийн анхны загвар  болох гэнэ.
2071 өдөр
Монгол хүүхдүүдийн гэрэл, сүүдэр НҮБ-ын хүүхдийнэрхийн хороонд
Төв орон нутгийн хүүхдийн байгууллагын мэдээллээс харахад жилд 10 мянган хүүхэд зуны амралтаараа  морь унаж уралдаанд оролцдог, оролцогчдын 0.04 хувь нь хүнд, хүндэвтэр гэмтэж, зохих үйлчилгээг авсан байна. Хурдан морины уралдаанч хүүхдийн 50 хувь нь 7-9 насандаа, 31 хувь нь 7 нас хүрэхээс өмнө, 20 хувь нь 10 ба түүнээс хойш насандаа хурдны морь унаж уралджээ. Хурдны морь эхэлж  унаж буй хүүхдийн  дундаж  нас  8 байна. ҮСХ-ны 2014 оны нийгмийн үзүүлэлтийн түүвэр судалгаанд хурдан морьны уралдаанч хүүхдийн талаар бүлэг асуулт оруулж дүнг гаргахад улсын хэмжээнд 4-15 насны нийт хүүхдийн 5 хувь нь  2012 оны 11 сараас нэг жил хүртэл хугацаанд хурдан морь унасан байна. 4-15 насны хөвгүүдийн 10, охидын нэг хувь нь хурдан морь унажээ. Хурдан морины хүүхдийн тал нь хамгийн сүүлд хурдан морь зайдан унаж уралдсан байна. Морь зайдан унах нь 10-15 насны  хүүхдэд  элбэг /60хувь/ тохиолдог гэж Засгийн газар илтгэжээ.
2138 өдөр
Байгалийн үзэгдэл, гамшгийн нөхцөл
Хүн ам сийрэг хот суурин газар цөөн, Монгол орны хувьд ийм үзэгдэл зуны улиралд элбэг тохиолддог. Тэр бүхнийг гамшиг гэж үзэхгүй. Гэхдээ бага орон зайд болсон дээрх байгалийн  үзэгдэлд Орхон, Булганы цахилгаан түгээх сүлжээ (ОБЦТС)-ний цахилгаан дамжуулах 13 тулгуур багана унаж, гэрэл цахилгаан тасарч, тэнд сэргээн босголт явагдсанаар гамшиг болон хувирсан юм. Түүнээс биш хүн ард, нийгэмд эдийн засгийн хохирол үзүүлээгүй нөхцөлд цасан нуранги аянга, цахилгаан цахиж, хүчтэй салхилан, азарган бороо орж, том том мөндөр буух нь байгалийн  үзэгдэл болох юм. ОБЦТС тулгуур баганыг сэргээн зөөвөрлөх хийгээд материалын зардалд  төсвөөс 426 сая 249 мянга 500 төгрөг гаргасан байна. Ер нь оны эхний найман сард байгалийн гамшиг, малын шүлхий, цэцэг өвчнийг эмчлэх бодит хохирлыг нөхөн төлөх тухайн голомтод ажилласан албан хаагч иргэдийн томилолт, урамшуулалд 2017 оны эхний найман сарын байдлаар улсын төсвөөс 6 тэрбум 678 сая 176 мянга 400 төгрөг гарсан байна.
2167 өдөр
Төрөөс гадуур хүүхэд хамгаалах тогтолцооны сул тал
Цаашид энэ төрлийн гэмт хэргийг илрүүлэх, урьдчилан сэргийлах талаар, төр нь төр шиг, төрийн байгууллага албан тушаалтан нь хариуцсан ажилдаа эзний ёсоор хандах, шинэ стратеги боловсруулан мөрдөх шаардлага гарч ирлээ. Хүүхдүүдэд тэр дундаа охин үрсэд нүүрлэх энэ аюулыг зайлуулах ажил одоогоор Төрийн бус байгууллага, сайн санаатай гадаад иргэдийн хандив тусламжаар явж байна. Хүүхдүүдийг хамгаалах тогтолцоо ийм сул төрөөс гадуур байгаа нь тэднийг “араатан”-ы  аманд хаяж өгснөөс өөрцгүй юм.  Муухай үйлдлийг “санах нь сарнаар явах нь нарнаар “ гэдэг шиг өнөөдөр хоорондоо  баахан сошиалдаад маргааш мартаж болохгүй. Одоо төрөөс гадуур байгаа хүүхэд хамгааллын сул тал нь аав, ээжийнхээ алганы толин дээр өсөн, торниж  байх алаг үрсийг аюулын ангал руу зуу  зуугаар  нь  түлхэж байна.
2175 өдөр
М. Энхболд Ерөнхий сайд, У. Хүрэлсүх МАН-ын дарга байж болох хувилбар
Тэгвэл МАН-ын даргад өрсөлдөнө гэдгээ У. Хүрэлсүх өөрөө хэлсэн.  Ийм үгийг тэрбээр  амнаасаа  зүгээр унагаагүй гэж ойлгож болно. У. Хүрэлсүхийн  хэлсэн дээр тулгуурлан нэгэн гаргалгаа хийж үзье. Түүний   хувьд Ерөнхий сайд болсон нөхцөлд намын дарга болох  боломж  бас л гарахүй. Тэгвэл хэн засаг тэргүүлбэл У. Хурэлсүх намын дарга болох вэ?  Ерөнхий сайдад яригдаж байгаа хүмүүсийн дотор нэг нэр гарч ирэхгүй байгаа юм. Тэр бол МАН болон УИХ-ын дарга М. Энхболд, түүнийг Ерөнхийлөгчид нэр дэвшээд унасан гэдгийг бүх хүн мэднэ. Гэхдээ 2016 оны УИХ-ын сонгуулийн амжилтыг түүнээс салгаж үзэх боломжгүй.  Тэгээд ч өнөөдөр төрд өндөр алба хашч байгаа л даа. Ер нь У. Хүрэлсүхийг МАН-ын дарга болгоно гэж үзэж байгаа нөхдөд нь сануулахад   М. Энхболдыг Ерөнхий сайд болсон нөхцөлд , У. Хүрэлсүхэд  намын дарга болох  магадлал улам өндөр байх болно гэсэн хувилбарыг улс төрийн хүрээнийхний зарим нь хэлж байгааг дуулгахад илүүдэхгүй байх аа.    
2209 өдөр
Ц.Сандуйн эргэн тойрны үйл явдал, эрх зүйн зохицуулалт
Ц. Сандуй НИТХ-ын даргаас чөлөөлөгдөх хүсэлтдээ “НИТХ –ын даргаа өгч 60 тэрбумын хэргийг шалгуулж буруугүй гэдгээ тогтоолгохын тулд ажлаа өгнө”  гэж бичсэн талаар хэвлэлүүд мэдээлж  байна.  Түүний гаргсан хүсэлтээс харвал тэрбээр хурлын төлөөлөгчөөсөө чөлөөлөгдөнө гээгүй, Хурлын даргаас чөлөөлөгднө гэжээ. Хуульд даргаас чөлөөлөгдөх  хүсэлтийг өөрөө гаргасан , бусад нь огцруулах бичиг өргөн барьсан ялгаагүй  авч  хэлэлцэх хуулийн заалт байхгүй.  Харин төлөөлөгчөөс чөлөөлөгдөнө гэсэн бол өөр л дөө. Тэгвэл тэрбээр энэ удаа хурлын төлөөлөгөөс чөлөөлөгдөх хүсэлт гаргасангүй.   Харин түүнийг нийгэмд түрж гаргаж ирсэн, төрийн албыг 60 тэрбумаар борлуулах тухай бичлэг  нь эвлүүлэг, гэмт үйлдлийг нотлох баримт биш гэж нийслэлийн Прокурорын газраас мэдэгдээд байна. НИТХ-ын дарга Ц.Сандуйн эргэн тойрны үйл явдал хийгээд эрх зүйн зохицуулалтыг сөхөж хархад өнөөдөр ийм байдалтай байна. 
2218 өдөр
Ерөнхий сайдыг огцруулах төсөл, Шадар сайдын халагдах өргөдөл
Ерөнхий сайдын асуудлыг хэлэлцээд УИХ, Ж. Эрдэнэбатыг огцруулчихбал “Засгийн газрын тухай” хуулийн21 дүгээр зүйлийн  3 дугаарт “Ерөнхий сайд албан үүргээ гүйцэтгэх боломжгүй болсны улмаас чөлөөлөгдсөн тохиолдолд Ерөнхий сайдыг шинээр томилох хүртэл түүний үүргийг Шадар сайд гүйцэтгэнэ” гэж заасны дагуу халагдах өргөдлөө өгсөн  Шадар сайд У. Хүрэлсүхэд Ерөнхий сайдын эрх мэдэл шилжих нөхцөл үүснэ.   Хэрэв УИХ-ын дарга ээлжит бус чуулган зарлаад Ерөнхий сайдыг огцруулах, Шадар сайдын халагдах өргөдөл хоёрыг шууд хамааралтай гэж үзээд хэлэлцэх асуудлын жагсаалтад оруулах юм бол тэдний асуудлыг зэрэг шийдвэрлэх боломжтой. Ийм нөхцөл үүсвэл хэлэлцэх асуудлын хэдэд хэний асуудал бичигдэх вэ, дарааллыг яаж тогтоох вэ гээд нарийн зүйлүүд гарч ирнэ.  
2230 өдөр