Улаанбаатар /МОНЦАМЭ/. Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх, УИХ-ын гишүүн Ж.Чинбүрэн нар эрүүл мэндийн салбарт 2020-2024 онд баримтлах бодлого чиглэл, хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа болон салбарын шинэчлэлийн хүрээнд хийж эхлүүлсэн ажилтай биечлэн танилцлаа.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд эхлээд “1800-0119” дуудлагын төвтэй танилцав. Иргэд эмчид үзүүлэх цаг, дугаар авахын тулд өглөө 5 цагаас эхлэн эмнэлгийн гадаа дугаарлан зогсдог. Тухайн өдрийн цагийг авч чадаагүй хоцорсон иргэн маргааш нь ахин ирдэг. Энэ хүндрэлтэй байдлыг арилгах чиглэлээр Эрүүл мэндийн сайд санаачлан “1800-0119” дуудлагын төв буюу цаг бүртгэлийн нэгдсэн системийг ашиглалтад оруулжээ. 

Энэ сарын 1-нээс туршилтаар ажиллаж эхэлсэн тус төв иргэдээс нийт 8000 гаруй дуудлага хүлээн авснаас 90.6 хувь нь шаардлагатай үйлчилгээгээ авч чадсан байна. Энэхүү төвд эхний ээлжинд төрөлжсөн есөн эмнэлэг есөн дүүргийн нэгдсэн эмнэлэг холбогдсон бөгөөд ирэх сардаа багтааж 21 аймгийн нэгдсэн эмнэлгийг холбохоор төлөвлөжээ.  

Үүний дараа Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх УНТЭ-т байгуулсан Эмнэлгийн оношилгоо, эмчилгээний дүрс архивлан хадгалах,  солилцох (PACS) систем, Эрүүл мэндийг дэмжих төвтэй танилцлаа.  Дүрс архивлан хадгалах,  солилцох  систем нь Улсын Гурав болон Нэгдүгээр төв эмнэлэг, ГССҮТ, Хөвсгөл, Увс аймгийн нэгдсэн эмнэлгийг нэгдсэн сүлжээнд холбосон. Үүний үр дүнд дүрс оношилгооны төхөөрөмжөөр авсан зургийг нэгдсэн эмнэлгээс лавлагаа шатлалын төрөлжсөн мэргэжлийн эмнэлэгт өндөр хурдны сүлжээгээр дүрсний чанарыг алдагдалгүй, цаг хугацаанд нь дамжуулан оношилгоо, эмчилгээнд ашиглаж байна.

УНТЭ-т байгуулсан эрүүл мэндийг дэмжих төв өнгөрсөн 6 дугаар сараас үйл ажиллагаа явуулж эхлээд байгаа бөгөөд одоогоор өдөрт тогтмол 50-70 хүн урьдчилан сэргийлэх оношилгоо, шинжилгээ хийлгэж, тэргүүлэх, зөвлөх зэргийн эмч нарт үзүүлж, зөвлөгөө авч байна. Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх эрүүл мэндийг дэмжих төвтэй танилцах үеэр урьдчилан сэргийлэх үзлэгт хамрагдаж байгаа сургууль, цэцэрлэгийн багш ажилчидтай уулзаж сэтгэгдлийг нь сонссон юм.

Үүний дараа Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх Эрүүл мэндийн салбарынхантай уулзав.

Уулзалтын эхэнд Эрүүл мэндийн сайд Т.Мөнхсайхан “COVID-19” халдвараас урьдчилан сэргийлэх, бэлэн байдлыг хангах чиглэлээр болон эрүүл мэндийн салбарыг шинэчлэх хүрээнд хийж хэрэгжүүлж байгаа ажлаа товч танилцууллаа. Хоёр дахь удаагийн эрсдэлийн үнэлгээгээр манай улсад “COVID-19” тархах эрсдэл өндөр гэсэн дүгнэлт гарсан. Тиймээс ЭМЯ-наас халдварыг дотооддоо алдахгүй байх, дотроо алдсан тохиолдолд хохирол багатай даван туулах талаар төлөвлөж бэлэн байдлыг хангаж байна. Үүний тулд оношилгооны лабораториудыг нэмж байгуулж байгаа бөгөөд ХӨСҮТ-ийн Био аюулгүй байдлын 3 дугаар зэрэглэлийн лабораторийг 12 дугаар сард ашиглалтад оруулна. Сэлэнгэ, Дорнод аймаг, Дорноговь аймгийн Замын-Үүд сумын лабораториудыг өргөтгөнө. ХӨСҮТ-ийн орны нөөцийг 450 болгон нэмсэн. Мөн Хан-Уул дүүрэгт 300 ортой төрөх эмнэлэг, АШУҮИС-ийн дэргэдэх сургалтын эмнэлэг, Улсын Гуравдугаар төв эмнэлэг (Мэдрэлийн тасаг), Нийслэлийн 9 дүүргийн болон 21 аймгийн нэгдсэн эмнэлгүүдийг нийт 1000 орчим нэр төрлийн 11500 гаруй эмнэлгийн тоног төхөөрөмж, эм, эмнэлгийн хэрэгсэл болон хувийн хамгаалах хэрэгслээр хангаж, 1000 ортой эмнэлэг дэлгэн ажиллуулах нөхцөлийг бүрдүүлэхээр ажиллаж байгаа тухай танилцууллаа.

Салбарын шинэчлэлийн тухайд нийгмийн эрүүл мэндийн тогтолцоог бэхжүүлэх зорилгоор нэгдсэн эмнэлэг болон төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэгт “Эрүүл мэндийг дэмжих төв” байгуулах тоног төхөөрөмжөөр хангах, эмнэлгийн мэргэжилтнүүдийг чадавхжуулах ажлыг зохион байгуулж эхлээд байна. Мөн эмнэлэг, эмийн сан зэрэг эрүүл мэндийн байгууллагуудыг иргэнтэй холбосон эрүүл мэндийн салбарын цахим нэгдсэн сүлжээг бий болгох зорилт тавин хэрэгжүүлж байна.  2020 оны төсвийн тухай хуулийн хүрээнд эрүүл мэндийн салбарт хийгдсэн эрх зүйн өөрчлөлтүүдийн нэг нь Эрүүл мэндийн даатгалын тухай хуульд оруулсан нэмэлт  өөрчлөлт бөгөөд тус хуулийн дагуу хөнгөлөлттэй эмийн жорыг бүх эмийн сангуудаар олгохоор болсон бөгөөд үүнтэй холбоотой асуудлыг шийдвэрлэх зохицуулалтыг хийж байна. Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллагуудын санхүүжилтийн тогтолцоо бүхэлдээ өөрчлөгдөж, одоо байгаа тогтолцоог нэг худалдан авагчийн тогтолцоо руу шилжүүлнэ. Санхүүжилтийн тогтолцоогоо дагаад эмнэлгүүдэд үүсэж буй шаардлагагүй хэвтэлт буурна. Эмнэлэг гүйцэтгэлээрээ санхүүжилтээ авч, эмч ажиллагсдадаа ажлын үр дүнтэй уялдуулан цалинжуулах боломж нээгдэнэ гэлээ.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх: Монгол Улсын Засгийн газар Ковид-19-ийн нөхцөл байдлыг тооцоолсны үндсэн дээр дэглэм, хорионы өөрчлөлтийг хийсэн. Иймд ард иргэд, эрүүл мэндийн салбарын мэргэжилтэн бүгд сонор сэрэмжтэй байж бэлэн байдлыг хангаж ажиллах шаардлагатай гэдгийг уулзалтын эхэнд тэмдэглэн хэлсэн. Хүн амыг өвдсөнийх нь дараа биш өвдөхөөс нь өмнө урьдчилан сэргийлэх ажилд эрүүл мэндийн салбарын ажилтан та бүхэн манлайлж оролцох хэрэгтэй. Үүний тулд ард иргэдийн эрүүл мэндийн боловсролыг дээшлүүлэх, соён гэгээрүүлэх ажил чухал. Монгол хүнийг эх орондоо оношлуулж эмчлүүлэх боломжоор хангах чиглэлд эмчилгээ оношилгооны шинэ технологи нэвтрүүлэх хэрэгтэй. Дан ганц тоног төхөөрөмжөөр хангах бус чадварлаг эмч, эмнэлгийн ажилтнуудыг бэлтгэх, тэдний чадавхыг тасралтгүй сайжруулах тогтолцоог бий болгох зайлшгүй шаардлагатай байна. Өрх, баг, сумын эмч нарын нийгмийн асуудалд онцгойлон анхаарч эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг анхан шатанд нь сайжруулах чиглэлээр анхаарч ажиллах хэрэгтэй гэдгийг онцоллоо.

УИХ-ын гишүүн Ж.Чинбүрэн: УИХ ээлжит бус чуулганаараа эрүүл мэндийн даатгал, санхүүжилтийн тогтолцооны шинэчлэлийн асуудлыг шуурхайлан шийдэж чадсан. Ингэснээр эрүүл мэндийн салбарт хамгийн их тулгамдсан эмнэлгийн тусламж үйлчилгээг жигд хүртээмжтэй болгох чиглэлд том шинэчлэл хийж чадсан. Мөн 2021 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс эхлэн эмнэлгүүд хагас бие даасан байдалд шилжихээр болсон. Энэ нь эмнэлгүүд хувьчлагдана гэсэн үг биш. Харин менежментээ сайжруулж тусламж үйлчилгээнийхээ чанар хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд түлхэц өгсөн өөрчлөлт болж байгаа гэдгийг онцолсон юм.