Алтанхуяг.Б
altankhuyag@montsame.mn
2025-07-30 04:15:53
Монгол наадам
“Монгол наадам” бол монголчуудын бахархалт түүх, өөрсдийн бүтээсэн гайхамшигт соёл, ёс заншлын илэрхийлэл билээ. Тиймдээ ч дэлгэсэн тэрлэг шиг тал нутгийн дэнж хотойлгосон “монгол наадам”-ыг сонирхох жуулчдын хөл зуны дэлгэр цагт тасрах нь үгүй. Орчин цагийн судлаачид Монголын наадам Хүннү гүрний нэгдсэн төр байгуулагдсан МЭӨ I-II зуунд үүссэн хэмээн тодорхойлдог. Тухайн үед морь, бөх, сурыг тулгар төрийн үүсэл хэмээн үздэг байж.
2953 өдөр
Хаанс Лэдэрийн мөрөөр
Австрийн судлаач, аялагч Хаанс Лэдэрийн цуглуулсан эд өлгийн зүйлсийн тухай өгүүлэх “Эд өлгийн барилдлага: Хаанс Лэдэрийн мөрөөр” нэртэй үзэсгэлэнг судлаач, нийгмийн антропологич Мария Катарина Ланг санаачлан зохион байгуулж “Богд Хааны ордон музейд” гаргалаа.
2960 өдөр
Э.Тодгэрэл: Мамбрето миний хамгийн хайртай дүр
Улаанбаатар /МОНЦАМЭ/.Улсын Драмын Эрдмийн Театрын уран бүтээлчид ОХ-ын Якут улсын П.А.Ойунского-ийн нэрэмжит Драмын Эрдмийн театрын урилгаар “Чөлөөт хос” жүжгийг тус театрын тайзнаа тоглохоор болсныг уншигчдад дуулгахад таатай байна. Ингээд тус жүжгийн гол дүрийн жүжигчин, СТА Э.Тодгэрэлтэй уулзаж ярилцлаа.
2963 өдөр
Гэрлийн тасалданги авиа
“Алтан хальс” олон улсын индепентенд кино наадамд энэ жил 52 орноос 268 бүтээл ирсэн нь тус наадмын хүрээ өргөжин тэлж, олон улсад танигдах болсныг илтгэж байв. Наадмын хүндэт зочдоор Берлиний олон улсын кино наадмын “Алтан баавгайн”-н эзэн, Каннын “Шилдэг кино зохиол”-ын шагналт, Германы нэрт найруулагч Фатих Акин, ОХУ-ын халимаг гаралтай найруулагч Элла Манжеева нар хүрэлцэн ирсэн билээ.
2967 өдөр
Гайхамшигт зун
Турк гаралтай Германы нэрт кино найруулагч, зохиолч, продюсер Фатик Акиний өнгөрсөн онд хийсэн “Чик” бүтээлээр энэ жилийн “Алтан хальс - 2017” индепендент кино наадам нээлтээ хийв. Тус киног Вольфнганг Херрндорфын хүүхэд, залууст зориулсан ижил нэрт романаас сэдэвлэн бүтээсэн юм. Найруулагч Ф.Акин тус наадмын үеэр айлчлан ирж киноны дараа үзэгчидтэй уулзаж, хэлэлцүүлэг зохион байгуулсан нь “Алтан хальс” наадмын онцлох үйл явдлын нэг байлаа.
2969 өдөр
Хайрлахын шалтгаан буюу С.Цэнгэлбаярын гэрэл зургууд
Өвөрмонголын Шилийн гол аймгийн Сөнөд зүүн гаран хошууны малчин, гэрэл зурагчин С.Цэнгэлбаяр "Би монгол хүн" уран бүтээлийн үзэсгэлэнгээ "Хүннү молл" дахь "Гамма" галерейд нээлээ. Тэрээр Өвөрмонгол болон Монголын үндэсний гэрэл зурагчдын нэгдсэн холбооны гишүүн юм. Ийнхүү С.Цэнгэлбаяр нь “Улаанбаатар” хотноо өөрийн бие даасан үзэсгэлэнгээ гаргаж буй анхны Өвөрмонгол гэрэл зурагчин болов.
2976 өдөр
Хүүхэд насанд хүргэдэг Хаяао Мияазаки өвөө
Дэлхийн бүх л хүүхдүүд Америкийн “Walt disney” хэмээх хүүхэлдэйн кино бүтээдэг, алдартай стиудыг хайрладаг. Тус газартай Японы алдартай анимэ бүтээгч Хаяао Мияазакигийн “Studio Ghibli”-г харьцуулж болно. "Би логикоор кино бүтээдэггүй. Оронд нь би далд ухамсарынхаа гүнд нэвтрэх гэж хичээдэг. Ингэснээр нүд нээгдэж, тэс өөр санаа, дүр зургууд гарч ирнэ. Би тэднийг ашиглан кино бүтээдэг. Гэхдээ ингэх хэрэггүй ч байж магадгүй. Яагаад гэвэл сэтгэлийнхээ гүнд байгаа зүйлсийг гаргаад ирэхээр нийгэм дунд амьдрахад хэцүү болчихдог юм" хэмээн алдартай найруулагч Хаяао Мияазаки хэлж байсан удаатай.
2980 өдөр
Онц дүнтэй "Дэггүй Лиз"
УДБЭТ-ын хамт олон Францын алдарт хөгжмийн зохиолч Ф.Херольдын “Дэггүй Лиз” бүжгэн жүжгийг тайзнаа найруулан тавьж үзэгчиддээ бэлэг барив. Театрын хамт олон, уран бүтээлчид жил бүр нэг шинэ уран бүтээл үзэгч олондоо хүргэхийг зорьдог. Өнгөрсөн онд дөрвөн балетмейстерийн “Дөрвөн өнгө” хэмээх бүжгэн жүжгийг толилуулж байсан бол энэ жилийн хувьд “Дэггүй Лиз”-ээр урын сангаа баяжууллаа.
2984 өдөр
Ц.Чинзориг: “Дэггүй Лиз” хоёр жилийн өмнөөс үзэгчидтэйгээ уулзахаар бэлтгэгдсэн
Монголд анх удаа Францын алдарт хөгжмийн зохиолч Ф.Хэрольдын "La Fille mal gardee" хэмээх балет “Дэггүй Лиз” нэртэйгээр ДБЭТ-ын тайзнаа тоглогдох гэж байна. Үүнтэй холбогдуулан тус балетын найруулагч Ц.Чинзоригтой ярилцлаа.
2988 өдөр
Монголоо дэлхийд таниулж буй уран бүтээлчид
Монголынхоо нэрийг дэлхийн кино урлагийн тавцанд өндөр өргөж яваа залуусын нэг бол найруулагч Б.Үйзэнмаа юм. Түүнийг монголын кино сонирхогчид “Уран хас” бүтээлээр нь андахгүй мэднэ. Харин гадаадын кино үзэгчид, мэргэжлийн судлаачид “Над руу ингэж битгий хар”, “Khuyagaa”, "Thos", "Spider Beach" кинонуудаар нь сайн мэднэ.
2989 өдөр
Хоцорч болохгүй үйл явдлууд
Бид өнөөдөр урлагийн үнэт зүйлийг ойлгодог, шинэ сэргэг бүтээлүүд зохион төрөн гарч, Э.Бат-Үүлийн санаачилсан “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийн хэмжээнд олон сайхан тоглолт, “урлаг хэмээх зүйлтэй өөрийн биеэр уулзан хуучилж суух” мэт үйл ажиллагуунууд зохиогдох болсон. Яг одоо тэдний ихэнх нь уламжлал болгон зохиогддог урлаг, соёлын томоохон “эвент” болон хувираад байгаа билээ. Ингээд уншигчиддаа энэ зун болох урлагийн томоохон арга хэмжээнүүдийн талаарх мэдээллийг хүргэе.
2994 өдөр
Өнгөрсөн намар
Энд бидний мэддэг, үздэгээс тэс өөр түүх өгүүлэгддэг. Чухам хайр сэтгэлийг хүний дотоод мөн чанартай хослуулж өгснөөрөө тус кино алдартай байж мэдэх юм. Дээр нь хэтэрхий дүнсгэр гэмээр зурагт авалтуудтай бөгөөд тачигнатал хөхөрмөөр ганц ч үйл явдал өрнөхгүй. Гэхдээ үзэгчдийг огт инээмсэглүүлэхгүй гэвэл бас худал болох болов уу.
2998 өдөр
Номын баяраас онцлох, шинэ номууд
“Номын соёлт ертөнц” төрийн бус байгууллагаас жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулдаг “Улаанбаатар-Номын яармаг"-ын энэ оны хаврын баяр эхэлжээ. Уншигч зохиолчид, хэвлэн нийтлэгчдийг уулзуулдаг, ном бүтээлийг дэлгүүрийн шимтгэлгүй худалдан авах боломжийг уншигчдад олгодгоороо уг номын баяр онцлогтой юм. Ингээд та бүхэнд номын баяраар худалдаж буй онцлох, шинэ номуудыг танилцуулж байна.
3001 өдөр
Харанхуйгаас гэрэл үзэх хүсэл
“Мөрөөдөгчийн өдөр”-ийн хамт олон энэ долоо хоногийн үзвэрээр Францын зохиолч Жан Телегийн бичсэн ижил нэрт зохиолоос сэдэвлэсэн киног үзэгчиддээ хүргэлээ. “Амиа егүүтгэлийн дэлгүүр” нэртэй уг анимэйшн киног Патрис Леконт найруулсан байдаг. Нэрнээсээ эвгүйцэх мэдрэмж төрүүлэх хэдий ч хэтэрхий бараан болоод басхүү нэг шугамд туйлширсан гэрэл гэгээтэй зүйлсийн талаар ч өгүүлээгүй. Харин хар цагааны нийлмэл цогц гэж дүгнэхэд болох билээ.
3002 өдөр
Дэлхийн төв ба археологийн олдворууд
Монгол Улсын үүх, түүх археологийн үнэт ховор олдворуудаар үргэлж баяжиж, шинэчлэгддэг билээ. Тиймдээ ч БСШУСЯ, Ховд аймгийн ЗДТГ, Монголын Үндэсний музей, Соёлын өвийн төв, Ховд их сургууль зэрэг байгууллагууд хамтран “Хадан гэрийн соёл” үзэсгэлэнг олон нийтэд толилуулсан юм.Хадны оршуулга нь нарны тусгалаас далд, бороо чийг нэвтэрдэггүй хуурай нөхцөлд хатаж занданшсан байдаг учраас олдворууд нь маш сайн хадгалагдсан учир эртний түүхийн судалгаанд үнэлж баршгүй чухал ач холбогдолтой байдаг талаар судлаачид өгүүлж байв.
3008 өдөр
БААТАР ХОТЫН БААТРУУД
Өдгөө Улаанбаатар хотын хүн амын тоо сая хол давжээ. Удахгүй хоёр сая хүн дөрвөн уулынхаа дунд аж төрөх цаг энүүхэнд ойрхон байх шиг санагдана. Хүний амьдрал юм хойно энэ бүх хүмүүс аз жаргалтай, сайн сайхан яваа гэвэл жинхэнэ үлгэр болох биз. Тэдэнд сэтгэл бухимдуулсан асуудал, шийдвэрлэж чадахгүй бэрхшээлүүд өдөр бүр тулгардаг. Ихэнх нь асуудалтай нүүр тулж, түүнийгээ шийдэж амьдардаг ч гэлээ “хувь тавилан”-гийн эрхээр ч гэх үү өөрийнхөөрөө шийдвэр гаргаж, үзэл бодлоо илэрхийлж, гүйж харайж чадахгүйгээр үл барам улсынхаа нийслэлд амьдран буй гэдгээ төсөөлдөггүй хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд ч бий.
3010 өдөр
Хоосонд нэвтрэхүй
3030 өдөр
Алтан бийрийн үзүүрт
3036 өдөр
Гамлет буюу театрын бэлэг
3039 өдөр
“Монгол улсын түүх” сурах бичиг шинэчлэгдэн гарлаа
3043 өдөр
АРХАНГАЙ: 13 га талбайд тарьцаар ойжуулалт хийжээ 7 цаг
АРХАНГАЙ: Орон нутгийн төсвийн орлогыг 14.9 хувиар давуулан биелүүлжээ 8 цаг
УВС: Наадмын нээлтийг энэ орой давтана 9 цаг
Монгол-Солонгосын эрдэмтэд хамтран ноос, ноолуурын үйлдвэрлэлд шинэ технологи нэвтрүүлнэ 11 цаг
НҮБ: Хүн төрөлхтөний эрчим хүчний эрэлт хурдацтай өсөж байна 11 цаг
ДОРНОГОВЬ: Ноён хутагтын наадамд улсын арслан цолтой бөхчүүд магнайлан барилдаж байна 11 цаг
Автобусны зогсоолын мэдээллийн самбарын зураглалыг автоматжуулж эхэллээ 11 цаг
ХӨВСГӨЛ: “Мөрөн” нисэх буудал анх удаа олон улсын нислэг хүлээн авлаа 11 цаг
ХДХВ-ийн анхны вакциныг хөгжиж буй орнуудад үнэгүй нийлүүлнэ 11 цаг
Нийтийн эзэмшлийн талбайд төлбөртэй зогсоол барих ажил үргэлжилж байна 11 цаг
Сэлэнгэ, Баян-Өлгий аймагт гарсан ойн найман гал түймрийг цурамд оруулжээ 11 цаг
“Илгээлт-2100” хөтөлбөрийн хүрээнд 39 оюутан Герман Улсад сурна 11 цаг
Үнэт цаасны компаниудын арилжааны дүн өмнөх оныхоос 63 хувиар буурчээ 11 цаг
АНУ-Умард Солонгосын дээд хэмжээний уулзалтыг зохион байгуулахыг дэмжжээ 12 цаг
Гар утасны экспортоор Энэтхэг улс Хятадыг гүйцжээ 12 цаг
БНМАУ-ын Ардын жүжигчин Г.Түмэндэмбэрэл агсны хөшөөг Улаангомд босгов 12 цаг
ЗАВХАН: Улаагчны хар нуурын усны талбайн хэмжээ багасжээ 13 цаг
ХӨВСГӨЛ: Мөрөн нисэх буудал "Чонжү-Мөрөн" олон улсын анхны нислэгийг хүлээн авлаа 13 цаг
Дунд гол дагуу 68.3 тонн хог хаягдлыг төвлөрсөн хогийн цэгт хүргүүлэв 13 цаг
Италийн хөдөлмөрийн насны хүн ам тавны нэгээр буурна 13 цаг
СЭЛЭНГЭ: Онцгой цаг үед онцгойгийнхонд дэмжлэг үзүүллээ 14 цаг
Японд 3900 гаруй иргэн ур чадвартай ажилтнаар ажиллаж байна 14 цаг
Увс аймгийн ИТХ-ын хуралдааны танхимд Үндсэн хуулийг заллаа 14 цаг
Наймдугаар сард цаг агаар ямар байх вэ? 14 цаг
Бүгд Найрамдах Колумби Улсад хавсран суух Элчин сайд С.Золжаргал Итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барив 14 цаг
УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Женев хотноо Парламентын дарга нарын дэлхийн VI бага хуралд оролцоно 14 цаг
ОРХОН: Иргэдийг эрүүл мэндийн үзлэгт хамрууллаа 14 цаг
Олон улсын анхны “Чонжу-Мөрөн” нислэгээ үйлдлээ 14 цаг
ХӨВСГӨЛ: Мөрөн нисэх буудал анх удаа олон улсын нислэг хүлээн авлаа 14 цаг
СЭЛЭНГЭ: НОБГ-ын 40 алба хаагчийг нэмэлтээр хуваарилж, шатахууны 50 сая төгрөгийг шийдвэрлэлээ 15 цаг
Лай Чиндэ АНУ-д айлчилна гэх мэдээллийг үгүйсгэв 15 цаг
Орос-Монголын парламентын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэхийг чухалчлав 16 цаг
БАЯНХОНГОР: Хоолойн өвчнийг анагаагч Өргөөтийн рашаан 16 цаг
СЭЛЭНГЭ: Үр тарианы талбайд мал оруулахгүй байхыг анхаарууллаа 16 цаг
Хятадад хүүхэд асарсны тэтгэмж олгоно 16 цаг
Маргааныг шийдвэрлэхийн тулд Харвард 500 сая доллар төлнө 17 цаг
Бээжинд 80 мянга гаруй хүнийг нүүлгэн шилжүүлжээ 17 цаг
Газар хөдлөлтөөс сэрэмжлүүлэх систем нь доголдсон гэдгийг Гүүгл хүлээн зөвшөөрчээ 17 цаг
Агро ойн аж ахуйн талбайд төрөл бүрийн нарийн ногоог солонгос үрсэлгээгээр туршиж байна 18 цаг
“Ногоон хэрэм” мод үржүүлгийн талбайд шилмүүст модны хүлэмжийн үржүүлгийн технологийг туршиж байна 18 цаг
Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр суманд гарсан ойн түймрийн долоон голомтыг унтраахаар ажиллаж байна 18 цаг
Кобигийн пүүзийг дуудлагаар худалджээ 18 цаг
В.Путинд өгсөн эцсийн хугацаагаа Д.Трамп наашлуулжээ 19 цаг
АНУ, Хятадын худалдааны хэлэлцээ эхэлжээ 19 цаг
Тайланд, Камбожийн талууд гал зогсоохоор тохиролцжээ 19 цаг
Оросын бензиний экспортыг түр зогсоожээ 20 цаг
Говийн баруун өмнөд хэсгээр +40 градус хүрнэ 20 цаг
ӨНӨӨДӨР: Осол гэмтлээс урьдчилан сэргийлэх аяны үр дүнгийн талаар мэдээлнэ 21 цаг
ЗАВХАН: Улаагчны хар нуурт төвлөрсөн 35 тонн хог хаягдлыг цэвэрлэжээ 1 өдөр
ДОРНОГОВЬ: Шинэ начныг угтан авч хүндэтгэл илэрхийлэв 1 өдөр
Түүхт 100 жилийнхээ ойтой золгож буй Увс аймгийг Сүхбаатарын одонгоор шагналаа 1 өдөр
ХОВД: Наймдугаар сард олон жилийн дунджаас бага хур тунадас орно 1 өдөр
ДОРНОГОВЬ: Улсын начин С.Бямбадоржийг хүлээн авч баяр хүргэж, хүндэтгэл илэрхийллээ 1 өдөр
Дуучин С.Жавхланд Ардын жүжигчин, Дархан аварга Н.Батсуурьд Гавьяат тамирчин цол хүртээлээ 1 өдөр
БАЯНХОНГОР: Мялаалга наадам, “Хонгорын шигшмэл хурд” уралдааныг ирэх сард зохион байгуулна 1 өдөр
ХОВД: Төсвийн орлого, зарлагад өөрчлөлт орсноор сумдад олгох санхүүгийн дэмжлэг буурчээ 1 өдөр
ШХАБ-ын Мэдээлэл ба судалгааны институцийн чуулганд 200 гаруй хэвлэл мэдээллийн байгууллага оролцжээ 1 өдөр
Төр, нийгмийн зүтгэлтэн Ю.Цэдэнбалын хөшөөнд хүндэтгэл илэрхийллээ 1 өдөр
Бээжин хоттой эдийн засаг, гадаад худалдаа, шинжлэх ухаан, авто замын түгжрэлийг бууруулах чиглэлд хамтарна 1 өдөр
Хархорум хотын төв цэг орчмын бүтээн байгуулалтын ажлыг 2026 онд эхлүүлнэ 1 өдөр
“Alibaba” компани хиймэл оюуны нүдний шил үйлдвэрлэнэ 1 өдөр
NYT: Бэлгийн Боинг онгоцыг шинэчлэн тоноглох зардлыг нууцалжээ 1 өдөр
ЗАВХАН: Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд 5 тамирчин оролцоно 1 өдөр
“Монгол-Японы олон улсын бизнес инновацын форум” наймдугаар сарын 18-нд болно 1 өдөр
Хэвтээ тэнхлэгийн авто зам ашиглалтад орсноор 200-400 км дөт замаар ачаа бараа татна 1 өдөр
Сэлэнгэ аймагт гарсан долоон ойн гал түймрийг цурамд оруулжээ 1 өдөр
Хиймэл оюуны чиглэлд дэлхийн хэмжээний байгууллага байгуулах санал дэвшүүлжээ 1 өдөр
Москвагаас Пёньян руу анхны шууд нислэгийг үйлджээ 1 өдөр
БАЯНХОНГОР: Урт өвөлд угтаж бэлдэхийг уриаллаа 1 өдөр
Газын зурвасын зарим бүсэд гал зогсооно 1 өдөр
14 өдөр
СЭЛЭНГЭ: Битүү гогцоот хөө хуягийн олдвор Монгол Улсад ганц бий
16 өдөр
ЗАВХАН: Музей үзэх соёлыг дэлгэрүүлж, соёлын өвөө сурталчилж байна
19 өдөр
ТӨВ: Аймгийн наадамд 417 морь уралдав
28 өдөр
АРХАНГАЙ: Бурхан багшийн найман суварга шүтээн
34 өдөр
БАЯН-ӨЛГИЙ: “2500 жилийн өмнөх Алтайн нурууны соёл” хамтарсан үзэсгэлэн дэлгэв
36 өдөр
ӨВӨРХАНГАЙ: Тарбозавр батаарын ясыг Богд сумын нутгаас олж байжээ
41 өдөр
ЗАВХАН: Шашны зан үйлийн XIX зууны үеийн багаж хадгалагдаж байна
55 өдөр
АРХАНГАЙ: Бурхан багшийн танка
64 өдөр
АРХАНГАЙ: “Байгалийг ойроос" түр үзэсгэлэнд 85 дэсийн 91 ширхэг үзмэр дэлгэжээ
67 өдөр
ӨВӨРХАНГАЙ: Арвайн хүрээнд 150 орчим номыг монгол хэлээр барлан хэвлүүлжээ
75 өдөр
ЗАВХАН: Улиастай хотын түүхийн танхимыг нээлээ
82 өдөр
ӨВӨРХАНГАЙ: Буга согоотын хадны зургууд хүрэл зэвсгийн үед хамаарна
86 өдөр
АРХАНГАЙ: Билгэ хааны алтан титмийг Хөшөө цайдамд хадгалж байна
88 өдөр
ЗАВХАН: 1700-гаад оны үеийн дайны туг хадгалагдаж байна
89 өдөр
АРХАНГАЙ: Тайхар чулуу нь дэлхийн хамгийн том чулуун судар бичиг
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Б.Жигжиджавын гудамж-8, Индекс-15160, Ш/х-1514, info@montsame.gov.mn
Мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг ©2025