ТОЙМ
БҮЖГЭН ЖҮЖГИЙН ИРЭЭДҮЙ
Үйлдэл, хөдөлгөөн, хөг аянд тулгуурлан амьдралыг уран сайхны дүрээр илэрхийлдэг урлагийн хэлбэрийг бүжиг гэнэ. Харин балет нь утга санаа үйл, явдлыг хөгжмийн ая, бүжгийн хөдөлгөөний өвөрмөц дүрээр илэрхийлж, дүрслэх урлаг, дизайн зэрэг бусад төрөлтэй хамтран бүтээгддэг тайзны нийлмэл урлаг юм. Тиймдээ ч тус сонгодог бүжгийн төрөл дэлхийн ард түмний бүжгийн хамгийн шилдэг элементүүдийг өөртөө шингээж бүжгийн урлагийн уран сайхны дүрийг илэрхийлэх гол хэлбэр болж хөгжсөн юм.
2545日
Эмийн хөнгөлөлт эмийн сангуудыг тойрсон хэрүүл
Харин Монгол Улсын  иргэн бүр эрүүл мэндийн даатгал (ЭМД)-д албан журмаар заавал даатгуулах үүрэгтэй гэж хуульчилсан байна. Энэ нь эрүүл мэндийн даатгалыг сайн дураараа төлнө гэсэн ойлголт байхгүйг би, чи, та бидэнд сануулж байгаа эрх зүйн ойлголт гэнэ.  Эрүүл мэндийн даатаглын сангаас хөнгөлөлттэй эм олгохоос гадна хорт хавдрыг хөнгөвчлөх хими туяаны эмчилгээ, өндөр өртөгтэй мэс засал гээд томоохон үйлчилгээ авч болдог сайн талтай. Энэ талын үйлчилгээ авч байгаа өвчтнүүдээс одоохондоо гомдол гараагүй байгаа  гэж эмийн салбарынхан хэлж байна.  Ер нь даатгуулагч даатгалын шимтгэлээ төлсөнөөр жилд хоёр сая төгрөгийн даатгалын тусламж, үйлчилгээг авах боломжтой.  Харин  өвдөхгүй, тусламж үйлчилгээ аваагүй тохиолдолд таны миний даатгал гэр бүлээс нь хэн нэг нь яаралтай өндөр өртөгтэй хагалгаанд орох болвол тэр гишүүнд шилжүүлэн  ашиглах хувилбартай хуульчилжээ. 
2547日
Хорвоо дээр удаан амьдрахын тулд хэдэн цаг унтаж байх ёстой вэ?
Хэрвээ та бага унтдаг, нойр дутуу явдаг бол ямар нэгэн өвчин тусах магадлал өснө. Америкийн нойр судлаач Мэтью Уокер (Matthew Walker) өөрийн бичсэн “Бид яагаад унтдаг вэ?” гэдэг нэртэй номондоо ийм дүгнэлтийг хийжээ.
2549日
Күнзийн нутагт болох ШХАБ-ын хурлын өмнө
Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагыг /ШХАБ/ дөрөвдэх удаагаа даргалж буй Хятад улс 9 хоногийн дараа тус байгууллагын Дээд хэмжээний уулзалтыг Шаньдун мужийн Циндао хотод зохион байгуулах гэж байна. Уулзалтын албан ёсны нэр нь ШХАБ-ын гишүүн орнуудын төрийн тэргүүн нарын зөвлөлийн 18 дугаар хуралдаан юм.  
2549日
Бяцхан үзэгчдэд зориулсан жүжгүүд
“Царцаа намжил” жүжиг нь үлгэрээс сэдэвлэсэн бөгөөд Боловсрол Соёл Шинжлэх ухаан, Спортын яамны “Хүүхдэд зориулсан уран бүтээл” төслийн уралдаанд шалгарсан яруу найрагч Я.Баяраа, найруулагч Б.Золжаргал нарын хамтын бүтээл билээ. Тус жүжиг нь олон улсын хүүхдийн эрхийг хамгаалах өдөр Улсын Драмын Эрдмийн театрт тоглогдох юм. 
2549日
Оросын “Давос” ба эдийн засгийн итгэлцэл
Петербургийн олон улсын эдийн засгийн 22 дахь удаагийн чуулга уулзалтын /ПМЭФ/ үеэр 2 их наяд 365 тэрбум рублийн үнийн дүн бүхий 550 гэрээ хэлцэлд гарын үсэг зурсан гэдгийг ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийн эдийн засгийн зөвлөх Антон Кобяков дурдлаа. Энэ тоонд “арилжааны нууцлал” бүхий  гэрээ хэлцлүүдийн мөнгөн дүнг оруулж тооцоогүй байна.
2551日
Ерөнхий сайдын хэлсэн үг Засгийн газрын гаргасан шийдвэр
Монголчууд чих нүд хоёрын хооронд дөрвөн хуруу зай бий гэж хэлдэг. Тэгвэл томоохон төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх шийдвэр гаргах, хийж бүтээх тэгэхдээ “хүний нүдэнд харагдаж гарт баригдтал хийх”   хоёрын хооронд түүнээс бага зай гаргаж чадвал үр дүн өндөр гарах магадлалтай. Иргэдийн хувьд өнөөдөр гарсан шийдвэрийн үр дүнг маргааш  нэхдэг муу заршилтай. Түүнийг тосон авч хөөрөгдөх бэлэн бааз  суурь манайд элбэг. Энэ бүхнийг даван туулж Засгийн газар гаргасан шийдвэрийнхээ  ард нь гарна. Харин энэ бүхний ард гарсан байхад тэдний улс төрд байх орон зай тэлж  иргэд, хувийн хэвшлийнхний  төрд алдарсан итгэл, сэтгэл сэргэнэ.   Засгийн газар  хийж бүтээнэ гэдгээ хэллээ. Хийж бүтээхээ хэлэлцэж шийдвэрлэх нь хийх ажлын 50 хувь нь болдог  гэдэг. Энэ өнцгөөс харвал засаг 2018-2021 оны хооронд хэрэгжүүлэх  ажлынхаа талыг амьжуулсан юм  биш үү.  
2555日
Арменид эхэлсэн авлигын эсрэг “аян дайн”-ы өрнөл
Украин, Гүрж, Киргиз болон Арабын орнуудтай харьцуулахад элдэв зовиур шаналалгүйгээр ганцхан сарын дотор “өнгөт хувьсгал” хийж чадсан Арменийн сөрөг хүчний удирдагч Никол Пашинян ерөнхий сайдаар томилогдсоныхоо маргааш өдрөөс эхлэн авлигын эсрэг өргөн хэмжээний кампанит ажил өрнүүлж байна.
2556日
Оюуны шинэ хэрэгцээ
“Woovoo” компани Монголын хамгийн анхны цахим ном, дижитал сэтгүүлийн төвлөрсөн сан “M+” аппыг олон нийтэд танилцууллаа. “M+” уншигчдад худалдаанд борлуулагдаж байгаа ном, сэтгүүл, комик номыг дижитал хэлбэрээр эх хэлээрээ уншиж, үзэж, бүр сонсох боломжийг олгож байгаа нь онцлууштай. “Woovoo”-гийн технологийн баг өнгөрсөн оны 9-р сараас хойш “M+”-ыг хөгжүүлэн мянга мянган хэрэглэгчийн мэлмий, сонорт хүргэхээр ажиллаж эхэлжээ. Одоо ч тэд энэхүү ном, сэтгүүл төвлөрсөн аппликэйшныг улам төгөлдөржүүлж, ард түмнийхээ оюуны шинэ хэрэгцээг хангаж буй юм.  
2557日
Цалин багатай сувилагч, мөнгөгүй Засгийн газар
 Тухайлбал арилжааны банкны 20 жилийн хугацаатай, жилийн 8 хувийн хүүтэй, зээлтэй сувилагчийн төлбөрийг таван жил тутамд зээлдүүлэгч банк, зээлдэгч иргэн хоёр эргэн авч үздэг. Түүнийг  зээлийн хүүний дарамт, үндсэн зээлийг буруулах гол хэрэгсэл болгон ашигладаг байвал иргэдийн амжиргаанд тустай анхны том алхам болно. Ийм жишгээр цалингийн болон хэрэглээний зээлийг авсан өдрөөс эхлэн төлж дуустал, өндөр хүүтэй олгож байгаа  зээлийн хүүгийн нөхцөлийг өөрчилж жил улиран өнгөрөх тутам хүү, үндсэн төлбөр зэрэг буурдаг зээл, зээлийн хүүгийн тогтолцоотой болгохнь чухал зүйл болоод байна. Хэрэв ийм боломжтой  бол зээлийн хүүд бөхийсөн сувилагч нарын нуруу бага боловч тэнийх боломж нээгдэнэ.
2558日
Улсын хэмжээнд 409 мянган га талбайд үр тариа тарина
Төрөөс хүнс, хөдөө аж ахуйн талаар баримтлах бодлого хэмээх баримт бичгийг 2015 онд УИХ-ын 104 тоот тогтоолоор баталсан байдаг.Бодлогын баримт бичгийн гурав дугаарт газар тариалангийн талаар хүрэх түвшинг маш тодорхой зааж өгсөн байна. Тухайлбал  эдийн засгийн үр ашигтай, хөрсний үржил шимд ээлтэй таримал, сортыг нутагшуулах, бүс нутгийн хөрс, цаг уурын онцлогт тохирсон ирээдүйтэй, баталгаажсан таримлын үрийн хэрэгцээг дотоодын үйлдвэрлэлийн үрээр хангах, үр, сортын тариалан, үрийн аж ахуйн тогтолцоог сэргээн хөгжүүлнэ. Ингэхийн тулд усны хайгуул, судалгаанд тулгуурлан гадаргын болон бороо, цасны усыг хуримтлуулах, услалтын системийн ашиглалтыг сайжруулах, усалгаатай тариалангийн талбайн хэмжээг нэмэгдүүлнэ гэхчилэн олон арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхээр  заасан аж.
2560日
КОНТЕМПОРАРИ БҮЖИГ МОНГОЛД
Монголын Урлагийн Зөвлөл Монголд анх удаа олон улсын орчин үеийн бүжгийн наадмыг “Моушин Монголиа” нэрээр зохион байгууллаа. Цаашид хоёр жил тутамд зохиогдох уг наадамд АНУ-ын “Ририй Вүүдбүри” бүжгийн компани, Канадын “Бил Колмэн Дэнс”, ОХУ-ын “Туда-Сюда” орчин үеийн бүжгийн хосууд хүрэлцэн ирж, дэлхийн жишигт нийцсэн тоглолтуудаа Монголын тайзнаа тавихаар болсон гэрэлт мэдээг уншигчдад сонсгоход тун таатай байна.
2564日
Монголын театрт "МУЗА" чуулсан өдөр
Театр урлагийн шилдгүүдийг шалгаруулдаг  “Гэгээн Муза” 14 дэх удаагийн олон улсын театрын наадам Улаанбаатар хотноо болж шилдгүүдээ тодрууллаа. 14 дэх удаагийн тус наадмаас үзэхэд Театрын урлагт шинэ залуус хүч түрэн орж ирж орчин үеийн театрын урлагийн хэлбэршил хэдийн үүсч бүрэлдээд буй нь тодхон харагдаж байлаа. Мөнхүү “Гэгээн Муза” наадам ч олон улсад хүрээгээ тэлж, гадны томоохон уран бүтээлчид тус наадамд чансаагаа сорьж, өөрсдийн бүтээлийн үнэлэмжийг тодорхойлох болсон нь Монголын теарт “амьд” гэдгийн томоохон баталгаа болж буй юм.
2566日
Улирлын урамшуулал багшийн гар дээр...
Сүхбаатар дүүргийн 2-р сургууль 100 багштай гэнэ. Багш нар нь 45- 60 хувийн нэмэгдэл авсан гэж ахлах ангийн сургалтын менежир Чулуун хэллээ. Харин тус дүүргийн 3-р сургуулийн  80 багшийн үнэмлэхүй олонхи нь  60 хувийн урамшуулал авсан байна. Улирлын урамшуулал багш нарт олгохоор улсын төсвөөс 28 сая төгрөгийг 3-р сургуульд  олгосон байна. Багш нарт  өндөр хувийн урамшуулал олгосон тул захиргааны болон үйлчилгээний бусад ажилтнуудад  мөнгө нь хүрээгүй гэнэ. Энэ бол багшийн улирлын урамшууллын эргэн тойрон дахь үйл явдлын өчүүхэн хэсэг нь болов уу. Багшийн болон салбарын ажилтнуудын улирлын урамшууллын эх үүсвэр нь төсвөөс гадна, аймаг, нийслэл сум, дүүргийн  Засаг даргын нөөц хөрөнгөөс гарах учиртай байжээ. Харин тус сургуульд нийслэл, дүүргийн засаг дарга нар энэ сарын 9-ний байдлаар нөөц хөрөнгөнөөсөө дэмжлэг үзүүлээгүй байгаа аж. Тэднээс мөнгөн дэмжлэг ирвэл үлдсэн ажилтнууд урамшууллаа авна.
2569日
Миний мэдэх орь ганц Канад
Элис Мүнро. Энэ нэрийг мэдэхгүй Канад бүү хэл уран зохиолд шимтдэг уншигч ч үгүй болов уу. Орчин цагийн өгүүллэгийн гарамгай мастер хэмээн нэрлэгддэг түүний “Үлгэрч”-ийг уншаад л миний оюун бодолд Мүнро гэх үзэсгэлэнт эмэгтэй өөрийн тарьж ургуулсан баатруудын дүрээр шургасан юм. Тэрээр 1931 онд Канад улсын, миний огтоос сонсч байгаагүй Онтарио хэмээх жижигхэн хотод төрсөн байдаг. Харин одоо Мүнрог ч тэр, Онтариог ч тэр дэлхийн сая сая хүн мэддэг болсон. Газрын зураг дээр бол Канадын өмнөд хэсэгт орших эл хот яг л дээш цоройн үсэрч буй халим шиг дүртэй. Мичиган нуур энэхүү том халимны сүүл хэсгээр байрладаг юм.
2572日
Багшийн тэмцэл, сурагчийн хөгжил
 Зөвлөмжид боловсролын чанар сул байгаа  суурь шалтгааныг тодруулахын тулд  системийн судалгаа хийх, сургуулийн зураглалыг шинэчлэн гаргаж,  сургалтын орчныг  сайжруулах, бүх түвшинд ойлголтоо жигдлэх шаардлага байна. Нэмэгдэл хөлсийг багшийн ажлын гүйцэтгэл, үр дүнгээр, харин цалингийн нэмэгдлийг нийт багш нарт аливаа шалгуургүйгээр олгох,  үндсэн  цалинг нэмэх боломжийг яаралтай судлан шийдвэрлэх шаардлагатай.   Мөн багшийн илүү цагийг  7 хоногийн 19 цагаас илүү заасан хичээлийн цагаар хязгаарлахгүйгээр амралтын өдөр, оройн цагааар ажилласан цагийг үнэлгээжүүлэх хэрэгтэй  байна. Үүнээс гадна ангид нь хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд сурч байгаа багшид нэмэгдэл олгох, тусгай сургуульд 2-3 хавсарсан бэрхшээлтэй хүүхэд суралцах нь элбэг болсон тул тухайн сургуулийн багш нарын цалинг нэмэх  хэрэгтэй гэж дурьджээ.
2573日
Монголд мэндэлсэн ФАУСТ
Өнөөдрийн бидний мэдэх драмын жүжгийн уламжлалт тавилт, өнгө төрхийг эвдсэн технологийн дэвшлүүд болон бусад хорь гаруй шинэ содон, сонирхолтой шийдлүүдийг багтаасан “Фауст” пост драмын жүжиг Монголын тайзнаа амиллаа. Тухайн орны театрын хөгжлийн зэрэг зиндааг илтгэж, Шекспир болоод сүүл үеийн сонгодогууд болох Беккетийн “Годог хүлээхүй”, Сартрийн “Оршуулаагүй үрэгдэгсэд”, Инескогийн “Хирс” зэрэг жүжгүүдтэй титэм хуваан эзэмшдэг бүтээлийн тоонд Германы суут зохиолч Гётегийн “Фауст” жүжиг яах аргагүй орно.
2573日
Турк улс С-400-г худалдан авахад америкчууд дургүй байгаагийн учир
Турк улс Оросоос 2,5 тэрбум ам.долларын өртөг бүхий "С-400" пуужингийн цогцолборыг худалдан авахаар тохиролцсон нь НАТО-гийн эвслийн холбоотнууд болох АНУ болон Турк улсын хооронд үл ойлголцол үүсгээд байгаа билээ. Үүний шалтгааныг тайлбарлах үүднээс Анкарагийн их сургуулийн профессор, Европын Стратегийн судалгааны хүрээлэнгийн захирал Чагры Эрхан-ы (Çağrı Erhan) бичсэн нийтлэлийг орчуулан хүргэж байна.   
2576日
Арменид өнгөт хувьсгал болж байхад оросууд яагаад тайван байна вэ?
Хуучин ЗХУ задарсны дараа байгуулагдсан Армени улсад сүүлийн хоёр долоо хоногийн турш үргэлжилж буй эсэргүүцлийн жагсаал цуглааны талаар Америкийн  “The Christian Science Monitor” сонины Москва дахь сурвалжлагч Фред Вир /Fred Weir/-ийн бичсэн нийтлэлийг орчуулан хүргэе.   Энэ үйл явдал ердийн нэгэн өнгөт хувьсгалтай төстэй байна. Ардчиллын талынхан ЗХУ задарсны дараа байгуулагдсан энэ улсын нийслэлийн гудамжинд гарч жагсчээ. Тэд Москватай хэлхээ холбоо бүхий эрх баригч дээд зиндааныхны хийж буй улс төрийн башир үйлдлүүдийг тайван замаар эсэргүүцэж, авлигад идэгдсэн, олигархжсан эдийн засгийн тогтолцоонд томоохон шинэчлэл хийхийг шаардлаа.  
2577日
Өнө эртний түүх өгүүлэх үндэсний бичиг үсэг
2578日
「偉大なる母」勲章が授与 15時間
在モンゴル・インドネシア大使館創設へ 15時間
EASLに出場するモンゴル初のチーム 15時間
第6回モンゴル人民党小会議が開催 16時間
5月24日（土）交通規制のお知らせ 17時間
オルギルボルド選手が4年連続優勝 17時間
ビッグデータと人工知能の国家戦略を紹介 18時間
アマルバヤスガラン議長：政治への女性の参加を促進する特別プログラムを実施する 18時間
四季を通じた観光業に6％の融資を提供 21時間
外相によるフランシス・エスクデロ上院議長への表敬訪問 21時間
通行止めのお知らせ 21時間
モンゴル初の経口内視鏡下甲状腺手術に成功 23時間
モンゴルとインドネシア、外務省間相互理解覚書に署名 23時間
モンゴル初の国際羊毛刈り大会開催 1日
道路補修で通行止め 1日
在モンゴル・オーストラリア連邦大使の信任状捧呈 1日
オーストリア共和国連邦大統領、モンゴル公式訪問 1日
バトツェツェグ外相、インドネシア公式訪問 1日
東京2025世界陸上にモンゴル選手4人が出場権を獲得 1日
フブスグル県：地域のガソリンスタンドが協力し、植林活動 1日
『航空100周年』記念切手が発売 3日
鉱業取引所の取引活性化 3日
オルト・ツァガーン公園、7月開園目指す 3日
人間発達の促進に人工知能が重要 3日
ドルノゴビ県：国家文字・文化を尊重したブック・フェスティバル 3日
ドルノゴビ県：「ゴビ公園」で春の植樹活動実施 3日
モンゴルと欧州連合、経済成長促進で協力へ 3日
「ウランバートル・マラソン2025」参加登録者数1万7千人超に到達 3日
ガショーンソハイト・ガンツモド国境検問所の鉄道建設が開始 3日
ガショーンソハイト・ガンツモド鉄道建設事業が始動 3日
フブスグル県：デジタル技術を活用した博物館展示の体験 3日
バトツェツェグ外相によるフェルディナンド・マルコス・フィリピン大統領表敬 3日
J.ホナン氏：「子どもを最優先にする原則を各レベルで実践する必要がある」 3日
モンゴルとフィリピン、二国間関係の安定的発展を強調 3日
セレンゲ県：国境警備における一般の参加を強化 3日
モンゴルとIBRDの融資協定に関する法案が上程 4日
宮崎・ウランバートル間 チャーター便運航 4日
大気汚染削減を暖かい季節にも継続 4日
セレンゲ県：2025年に1000万本の植林へ 4日
セレンゲ県：青信号と横断報道 4日
1世帯あたりの収入・支出の構成 4日
進路選択を応援する『3L（教育の日2025）』イベント開催 4日
税収総額、8兆トゥグルグに到達 4日
「ノゴーンノール」児童公園の「ゲル資料館さくら」を訪問 4日
ガショーンソハイト国境検問所の石炭輸出能力が3倍に拡大 4日
アリオンゾル選手、エベレスト制覇 4日
モンゴル登山家、エベレスト登頂成功 4日
今週はモンゴルで　【5月19日〜5月25日】 4日
バトツェツェグ外相がフィリピン共和国を公式訪問 4日
「ブック・フェスティバル」で日本語・日本文化イベント 6日
モンゴルは国際関係においてバランスの取れた外交政策を実施 6日
「ブック・フェスティバル」で日本語・日本文化イベント 6日
来年、経済成長率を6％に維持 6日
「国民の誇り動物マザーライ」テーマにブックフェス参加 8日
「ウランバートル対話」第10回国際小会議が開催 8日
総選挙管理委員会、ブック・フェスティバルで有権者向けの情報を提供 8日
パラ柔道家、世界選手権でメダルを2度獲得 8日
オユンエルデネ首相、内モンゴルのガンツモド国境検問所を訪問 8日
FRC副委員長、IOSCO創立50周年国際会議に出席 8日
ガショーンソハイト・ガンツモド国境検問所の鉄道建設が開始 8日
「働く家族、幸せな家族」イベント開催 8日
昨年の婚姻登録、1万4000組超に 8日
工場にカシミヤ供給契約を締結 8日
本日は「国際家族デー」 8日
井手裕彦記者が講演会を開催 8日
国連平和維持活動（PKO）閣僚級会合が開催 8日
前年同期比でトゥグルグ預金の増加3兆3000億トゥグルグ 8日
2025年4月の雄ラクダ価格、150万トゥグルグ 9日
税関分野でAI技術導入 9日
新築住宅の平均価格、チンゲルテイ区で最も増加 9日
インデックス-15160、郵便ボックス1514、ジグジドジャブ通り-８、チンゲルティ区、ウランバートル市、モンゴル, info@montsame.gov.mn
MONTSAME News Agency ©2025