Монголчуудын хамгийн эртний уран зургууд

МОНГОЛЫН МЭДЭЭ | СОЁЛ УРЛАГ
khandmaa@montsame.gov.mn
2019-12-12 15:26:47

Улаанбаатар /МОНЦАМЭ/. Хадны зургууд бол Монголын дэлхийд гайхуулдаг соёлын нэг. Тиймээс археологичдын олж илрүүлснээр Монголын хадны зургуудын "Хамгийн, хамгийн" -ыг Шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн, Улаанбаатарын их сургуулийн багш, археологич Д.Эрдэнэбаатарын нэрлэснээр тоймлон танилцуулж байна.



Хамгийн анхны зураг


Өнөөгийн Монгол нутагт амьдарч байсан эртний хүмүүс лавтайяа 40 000-10 000 жилийн тэртээгээс өөрийн харсан үзсэн зүйлээ дүрслэн зурж эхэлжээ.


Өнөөдөр манай  хамгийн эртний хадны зураг нь Ховд аймгийн Манхан сумын нутаг дахь Хойд Цэнхэрийн агуйн зураг боловч, түүнээс ч олон жилийн өмнө уран зураг зурсаар байсны баталгаа нь Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутаг Жавхлант хайрхан, Номгон сумын нутаг дахь Далан харын уулын хадны зургууд юм.


Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын Жавхлант хайрханы хадны зураг, Далан хар уулын хадны зургууд 100 000-40 000 жилийн өмнө зурагдсан байх магадлалтай. Тиймээс бид Монгол нутаг дахь хамгийн эртний уран зураг, оюуны соёлын анхны эх сурвалж гэж үнэлж байгаа юм.










Хамгийн анхны “Нарны бурхны зураг”


Өмнөговь аймгийн Номгон сумын нутаг Далан харын ууланд байгаа энэ зураг одоо мэдэгдэж байгаа Монгол орны нутаг дэвсгэр дэх хадны зургийн хамгийн эртнийх нь /40 000 жилийн өмнөх/ төдийгүй “Нарны бурхны” анхны хөрөг гэж үзэж болно.


 





Хамгийн анхны сансрын хөлөгнүүдийн зураг


  Пуужин, нисдэг тавагнууд. Өмнөговь аймгийн Номгон сумын нутаг Далан харын ууланд байгаа энэ зураг одоо мэдэгдэж байгаа Монгол орны нутаг дэвсгэр дэх хадны зургийн хамгийн эртнийх нь төдийгүй эртний хүмүүс харь гаригаас нисэж ирсэн пуужинт хөдөлгүүр, нисдэг тавагнуудыг өөрсдийн харснаар дүрсэлжээ.

 






Хамгийн анхны 3D хадны зургууд


Зүүн урдаас нь харахад гараа алдлан тэнгэрт залбирч буй хүний дүрс, баруун урдаас нь харахаар хүний нүүрний хоёр нүд, ам, дээрээ дугуй дүрс бүхий зураг харагддаг.


Энэ нь чулуун зэвсгийн үеийн шүтлэг бишрэл, урлагийн төрөл зүйл бодитойгоор бий болсны баримт юм.




















Мөн дээрх арга ашиглан зурсан чулуун зэвсгийн хожуу үе буюу 10 000 жилийн өмнөх хадны зургийн дүрслэл. Энэ нь Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутаг дахь Жавхлант хайрханы хадны зураг юм.
























 Хамгийн анхны хөх мөнх тэнгэртээ залбирч буй

хүний зураг





























Хамгийн анхны газрын зураг буюу 

“Намрын дурсамж” гэдэг зураг










 Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутаг дахь Жавхлант хайрханы хадны зурагт дараалсан цувраа гурван толгойг маш тодорхой дүрсэлсэн байдаг ба энэ нь Жавхлант хайрханаа өөрсдөө зурж тэмдэглэсэн маш тодорхой газрын зургийн нэг гэж хэлж болно. Учир нь, энэ Жавхлант хайрхан нь урдаасаа хойшоо цуварсан гурван жижиг толгой байдаг.





 































Хамгийн анхны нарны зураг















Хамгийн анхны нарны аймгийн зураг


Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутаг дахь Жавхлант хайрханы хадны зураг. 

 

Холбоотой мэдээ