Монгол Улсын Их Хурлын дарга Зандаахүүгийн Энхболд өнөөдөр /2016.03.17/ Монгол Улсын Уул уурхайн яам, Япон Улсын Эдийн засаг, худалдаа, аж үйлдвэрийн яамнаас хамтран зохион байгуулж буй “Цэвэр нүүрсний технологи” семинарт оролцов. 

Япон Улсын Эдийн засаг, худалдаа, аж үйлдвэрийн яам, Монгол Улсын Уул уурхайн яамнаас хамтран зохион байгуулж буй “Цэвэр нүүрсний технологи” семинарт оролцож буй Та бүхэнд энэ өдрийн мэнд хүргэе.

Монгол Улс нүүрсний нөөцөөрөө дэлхийд тэргүүлдэг цөөн улсын нэг. Харин Япон Улс нь цэвэр нүүрсний технологид их хөрөнгө оруулж, арвин туршлага хуримтлуулжээ. Тиймээс хоёр улс өөрсдийн давуу талаа ашиглан цэвэр нүүрсний үйлдвэрлэлийн салбарт урт хугацаанд, үр бүтээлтэй хамтран ажиллах өргөн боломжтой юм. 

Өнгөрсөн 2015 оны 05 дугаар сарын 21-ний өдөр Токио хотод болсон “Азийн ирээдүй” чуулган дээр Ерөнхий сайд Шинзо Абэ, Монгол-Японы хамтын ажиллагаанд их ач холбогдол өгч байдгаа маш тодорхой илэрхийлсэн. Тэрээр, Монгол Улс Японы Улсын хийжүүлэх технологийг ашиглан хүрэн нүүрсний нөөцөө дундаршгүй их баялаг болгож чадна гэдгийг онцлон дурдсан. Энд хүрэлцэн ирсэн Японы зочид, төлөөлөгчид маань Ерөнхий сайд Абэгийн адил манай нүүрсний салбарт ач холбогдол өгч байгаа гэдэгт итгэлтэй байна.

Өнгөрсөн 2015 оны 05 дугаар сарын 21-ний өдрөөс хойш тэр үед дөнгөж гарын үсэг зурагдаад, парламентуудаар соёрхон батлагдах гэж байсан Монгол, Японы Эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр /ЕРА/-т дууссан. Ирэх сараас хэрэгжиж эхлэхээр болж байгаа. Монгол, Японы Эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр /ЕРА/-тэй холбоотой хуулиудыг Улсын Их Хурал бүгдийг батлаад дууссан. Монгол, Японы Эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр /ЕРА/-ийн ачаар цэвэр нүүрсний чиглэлээр технологи дамжуулах, хөрөнгө оруулахтай холбогдсон олон асуудлыг хялбаршуулж, шийдэхэд дөхөм болж байгаа. Цэвэр нүүрсний технологиор дэлхийд тэргүүлж яваа орны хувьд ийнхүү санаачлага гаргаж,  2015 оны 10 дугаар сарын 22-нд Ерөнхий  сайд Ш.Абэгийн Монгол Улсад хийсэн айлчлалын үеэр үзэглэсэн “Япон Монголын Засгийн газрын хооронд хамтран ажиллах санамж бичиг”-ийн дагуу энэхүү уулзалт семинарыг зохион байгуулж байгаад баяртай байна. Энэхүү семинар нь бидний хамтын ажиллагааг шинэ шатанд гаргаж, олон шинэ бодитой санаачилгын эхлэлийг тавина  гэдэгт итгэж байна. 

Нүүрсийг хувиргаж, өгөөж сайтайгаар хэрэглэх технологийн талаар их судалсан байгаа, миний хувьд. Энэ технологи нь Монгол орны маань ирээдүй, эдийн засгийн хөгжилд ач холбогдолтой гэдэгт огтхон ч эргэлздэггүй. Дэлхий даяараа цаг агаарын өөрчлөлттэй тулгарч байгаа өнөө үед уламжлалаараа “бохир” гэж хэлэгдсэн нүүрсийг дэлхийн дулаарлыг өсгөхгүйгээр хэрэглэх энэ шинэ технологи бол дэлхий нийтийн цаг агаарын өөрчлөлтийн эсрэг тэмцэж байгаа тэмцэлд ч чухал ач холбогдолтой. Нүүрсийг цахилгаан эрчим хүч болгон хувиргах, хийжүүлэх, шингэрүүлэх, коксжуулах, бензин түлш, нефть-химийн үйлдвэрлэл, хуванцар зэрэг олон чиглэлээр хамтран ажиллах бүрэн боломжтой. 

Монгол Улсын нүүрсний ордуудын онцлогийг цөөн үгээр хэлье. Манай нүүрсний ордууд гүний бус, 100 хувь ил уурхайн аргаар зардал багатайгаар олборлодог. Энэ давуу талаа ашиглан хий, бензин шатахуун, бусад түүхий эдийг үйлдвэрлэж, дотоодынхоо хэрэгцээг хангах, улмаар экспортод гаргах өргөн боломж байна. 

Энэ бүхнийг хэрэгжүүлэхэд бид Япон нөхдөөсөө сайтар суралцаж, харилцан ашигтай ажиллах хэрэгтэй. “Clean Coal Technology”-ийн чиглэлээр сайн инженерүүдтэй болох хэрэгцээтэй байна. Монголын инженерүүдийг сургаж, дадлагажуулахад бидэнд  туслалцаа үзүүлэхийг Япон нөхдөөсөө хүсч байна.

Дэлхий нийтээрээ удахгүй дуусах нефтийн нөөцийн тухай ярьж байгаа энэ үед нефтийн аж үйлдвэрийн түүхий эдийг яваандаа орлуулах хүрэн нүүрс бол хангалттай нөөцтэй байгаа. Хүрэн нүүрсийг орлуулж чадах технологи бол энэ “Clean Coal Technology” юм. Үүний тулд дэд бүтцээ өргөтгөх, ялангуяа цахилгаан станц, усны нөөцийг шийдсэн аж үйлдвэрийн цогцолбор, өмнөд бүс нутгийн үйлдвэрлэлийн кластеруудийг холбох Зүүн төмөр зам зэрэг олон том бүтээн байгуулалтын ажил бидний өмнө байна.

Xоёр улсын хамтын ажиллагааны санамж бичгийн дагуу, Та бүхэнтэй олон талаар хамтран ажиллахад бэлэн байна. Энэхүү семинарыг зохион байгуулсан Япон Улсын Эдийн засаг, худалдаа, аж үйлдвэрийн яамны Эдийн засаг, хамтын ажиллагааны газрын орлогч захирал ноён Андо, тус яамны Нүүрсний хэлтсийн дарга ноён Какудо, Монгол Улсын Уул уурхайняам, Р.Жигжид сайд, Улсын Их Хурлын гишүүн, Монгол-Японы парламентын бүлгийн дарга Д.Ганхуяг тэргүүтэй бүх хүмүүст гүн талархал илэрхийлье.