Улаанбаатар, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 29 /МОНЦАМЭ/. УИХ-ын намрын ээлжит чуулганы өчигдрийн нэгдсэн хуралдаанаар УИХ-ын гишүүд Ерөнхий сайдад хууль тогтоомжийн хэрэгжилт, Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр, тухайн жилийн төсөв, жилийн төлөвлөгөөний биелэлт, улс орны эдийн засаг, нийгэм, санхүүгийн төлөвийн талаар асуулт асууж хариулт авлаа.

Хамгийн эхэнд УИХ дахь Ардчилсан намын бүлгийн дэд дарга, УИХ-ын гишүүн Б.Жаргалан БНХАУ-аас нэг тонн нүүрсийг сая орчим төгрөгөөр авч байгаа ч утаа багасахгүй байгааг дурдаад МАН-ын улс төрийн дотоод хямрал намжсан бол ажлаа хийхийг анхааруулав. Мөн “Атар” талх 2600 төгрөгийн үнэтэй байгааг дөрвөн жилийн өмнөхөөс хоёр дахин нэмэгдсэнийг хөндөөд Засгийн газраас өрхийн өдөр тутмын зардал, амьжиргааны өртөг, санхүүгийн дарамтыг багасгахад юу хийснээ тодорхой нэрлэхийг хүссэнийг УИХ-ын Хэвлэл мэдээллийн газар мэдээлэв.

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар, Засгийн газар хүнд нөхцөлд ажилласан. Гадаад зах зээлд манай экспортын гол нэрийн бүтээгдэхүүний үнэ хоёр дахин унаж, төсвийн орлого тасарч, дотооддоо улс төрийн тэмцэлтэй, парламент нь улстөржсөн, шатахуун, нефть зэрэг олон сорилттой тулсан ч, амжилттай давсан. Засгийн газар гадаад зах зээлийн хүндрэлийг давж, ард түмнийхээ нуруун дээр ачаа үүрүүлэхгүйн тулд төсвийг тодотгосон. Энэ бол бодитой ажил. Монгол Улсад анх удаа улсын төсвийн үрэлгэн зардлыг 2.2 их наяд төгрөгөөр танаснаар төсвийг зөв голдиролд нь оруулсан. Ингэснээр ам.долларын ханш 4000 төгрөгт хүрэх тооцоог багасгаж, өнөөдөр ханш 50,60 төгрөгөөр буурсан хэмээн хариулав.

Мөн авлигатай тэмцсэний дүнд 300 гаруй хэргийг шүүхэд шилжүүлснийг Ерөнхий сайд  дурдахын зэрэгцээ сүүлийн 8,9 дүгээр сард төсвийн тэнцэл дараалан 70, 240 сая ам.долларын ашигтай гарч, гадаад валютын ханш тогтворжиж, түүхэндээ анх удаа 6 тэрбум ам.долларын нөөцтэй болсон гэв. Инфляц буурсны дүнд иргэдийн амьдралыг доройтуулсан үнийн өсөлт, орлогын дутагдлыг хязгаарлаж, бодит өсөлт анх удаа 4 хувьд хүрсэн хэмээлээ.

Түүнчлэн УИХ-ын гишүүн Б.Жаргалан импортлогч бус үйлдвэрлэгч улс болохын тулд дотоодын үйлдвэрлэлийг дэмжинэ гэж Засгийн газрын тэргүүн мэдэгддэгийг сануулаад үндэсний үйлдвэрлэлээ бодитоор хэрхэн дэмжиж буй талаар тодруулав.

Засгийн газрын тэргүүн хариултдаа, аливаа үйлдвэрлэл, бүтээн байгуулалтыг нураахад нэг жил, харин бүтээн байгуулах, сэргээн босгоход олон жил болдог юм байна гэлээ. Тэрбээр, “Хүнсний хувьсгал”, “Цагаан алт” зэрэг хөтөлбөрийн дүнд ноолуурын салбар 247 сая ам.доллароор самнасан ноолуур нэмж, тэр хэмжээгээр ажлын байр нэмсэн. Дахин нэг шат ахивал эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, ноос, ноолуураа дэлхийн валют болгох бололцоотой. Үүний тулд шинэ зах зээлийг нээж Евразийн эдийн засгийн чөлөөт худалдааны хэлэлцээрт нэгдэхэд 1 тэрбум ам.доллар хүртэлх ноолуур угааж, жил бүр энэ баялгаа эргэлтэд оруулах бололцоотой гэв. “Хүнсний хувьсгал” үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд шинээр 56 үйлдвэр байгуулжээ. Энэ тоог 100 хувьд хүргэж, эхний ээлжинд дотоодынхоо хүнсний хэрэгцээг хангадаг болбол иргэдийн амьжиргаанд тустай гэлээ.  

Үргэлжлүүлэн УИХ дахь цөөнхийн бүлгийг төлөөлж УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэболд, Ө.Шижир, Ц.Баатархүү, С.Цэнгүүн, Дав.Цогтбаатар, Ж.Баярмаа асуулт асуув. УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэболд урьдчилж асуултаа өгөхөөр мэтгэлцээн биш болж буйд анхаарах нь зүйтэй гээд ирэх зургаан сарын дотор иргэдийн амьжиргааны зардлыг багасгах, орлого нэмэх, халамжийг зорилтот бүлэгт хүргэх, хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэх ямар арга хэмжээ авахыг тодруулав.

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хавтгайрсан халамжаар иргэдийн амьжиргааг шийдэж чадахгүйг онцлоод халамжийг оновчтой болгож шинэчлэхээр Т.Аубакир сайдаар ахлуулсан салбарын яам ажиллаж байна гэлээ.

Мөн УИХ-ын гишүүн Ө.Шижир иргэд орлого нь амьжиргааны өртөг, зардалд нь нийцэх энгийн зүйл хүсэж байгааг уламжилсан бол УИХ-ын гишүүн Ц.Баатархүү төрийн шат шатанд  сүүлийн 10 жилд хулгай цэцэглэж, амьжиргааны өртөг, инфляц, үнийн өсөлтийн шалтгаан болж, ачааг нь ард түмэн үүрч буйг тэмдэглээд төрийн өмчит компанийг нээлттэй болгох шинэчлэлийг яаралтай хийх хэрэгтэйг сануулав.

Дараа нь УИХ дахь олонхын бүлэг болон цөөнхийн гишүүдийг төлөөлөн УИХ-ын гишүүн С.Зулпхар, Г.Лувсанжамц, О.Саранчулуун, П.Ганзориг асуулт асууж, Газрын тухай хуульд оруулсан цахим шилжилттэй холбоотой өөрчлөлтийн хүрээнд иргэд өмчилсөн газрынхаа зөвшөөрлийг авахад хүнд суртал үүсэж буй, татварын хуулийн төсөлд гэр, байшингаа дулаалсан өрхөд татварын буцаан олголт олгох тухай тусгасанд талархаад үүнийг намрын чуулганаар хэлэлцүүлэх эсэх, хөдөлмөрийн насны хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн 10 хувь нь хөдөлмөр эрхэлж буйд Засгийн газраас ямар арга хэмжээ авах, эдийн засгийн бүтцээ төрөлжүүлэх, ялангуяа уул уурхайн салбарт хөнгөлөлт, татаас өгсний үр дүн хэр байгааг лавлалаа.