Ulaanbaatar
“Эмэгтэй хүний эрх хамгаалагчдын олон улсын өдөр” тохиож байна
МОНГОЛЫН МЭДЭЭ | НИЙГЭМ
Улаанбаатар, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 29 /МОНЦАМЭ/. “Эмэгтэй хүний эрх хамгаалагчдын олон улсын өдөр” тохиож байна.
Дэлхий нийтээрээ жил бүрийн 11 дүгээр сарын 29-нд энэ өдрийг тэмдэглэн, хүний эрх хамгаалагчийг хамгаалах механизмыг
сурталчилж хүний эрхийн боловсролыг түгээн дэлгэрүүлэх, олон нийтэд таниулах
ажлыг зохион байгуулдаг уламжлалтай.
Судалгаагаар 2019 онд дэлхий дахинаа хүний эрх хамгаалагч 300 гаруй хүн амиа алджээ. Тэдний 85 хувь нь эрхэлж байсан ажлынхаа улмаас заналхийлэлд өртсөн бол, 13 хувь нь эмэгтэй бөгөөд 40 хувь нь газар, уугуул иргэд, хүрээлэн буй орчны эрхийн төлөө тэмцсэний улмаас амиа алдсан байна. Эмэгтэй хүний эрх хамгаалагчид хүчирхийлэл, заналхийлэлд өртөх нь элбэг. Тэднийг хийж буй ажил, нийгэмд эзлэх үүрэг, байр суурьтай нь холбогдуулан нэр төрийг нь гутаан доромжилж, мөрдөн хавчиж, айлган сүрдүүлдэг ажээ.
Орон нутаг, бүс, үндэсний, олон улсын түвшинд бие даан эсвэл бусадтай эвлэлдэн нэгдэж, хүний эрх, үндсэн эрх чөлөөг хамгаалах, хэрэгжүүлэхийг дэмжиж ажилладаг хүнийг хүний эрхийг хамгаалагч гэдэг. Тэд арьс өнгө, хүйс, хэл, шашин шүтлэг, улс төр болон бусад үзэл бодол, нийгмийн гарал, өмч зэрэг аливаа байдлаар ялгаварлалгүй хүний эрхийн түгээмэл, нийтлэг байдлыг хүлээн зөвшөөрч, үйл ажиллагаагаа тайван замаар явуулах ёстой. Хүний эрх хамгаалагчид нийгмийн бүхий л давхаргыг төлөөлдөг. Багш, хүний эрхийн зөрчлийн хохирогч, гэр бүлийнхэн нь, шүгэл үлээгч, байгаль хамгаалагч, хуульч, үйлдвэрчний эвлэл, хүний эрхийн үндэсний байгууллагын ажилтан, сэтгүүлч, эмнэлгийн мэргэжилтэн, төрийн албан хаагч, оюутан гээд хэн ч хүний эрхийг хамгаалагч байж болно.
Тэднийг тодорхойлдог шинж бол хэн бэ гэдэг нь биш, тэдний
хийдэг зүйл, баримталдаг зарчим юм. Хүний эрхийг хамгаалагчдын зарим нь хүний
бүх эрхийг хамгаалахын төлөө ажилладаг бол нөгөө хэсэг нь эмэгтэйчүүд, үндэстэн
ястан, шашин шүтлэг, хэлний цөөнхөд харьяалагддаг, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн
эрх, иргэн, улс төр, эдийн засаг, нийгэм, соёлын эрхийн чиглэлээрх хүний эрхийн
тодорхой асуудлаар үйл ажиллагаа явуулдаг.
Улс орнууд 1998 онд хүний эрхийг өмгөөлөх хүн бүрийн эрх нь
хүний эрхийг хүндэтгэж, хамгаалахад чухал үндэс болохыг хүлээн зөвшөөрч, хүний
эрх хамгаалагчдыг хамгаалах улс орнуудын хүлээх үүрэг хариуцлагыг тусгасан
Хүний эрхийг хамгаалагчдын тухай тунхаглалыг баталжээ. Үүнд “Хүн бүр хувь хүн,
бусадтай хамтран үндэсний, олон улсын түвшинд хүний эрх, үндсэн эрх чөлөөг
хамгаалах, хэрэгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулах эрхтэй” гэж заасан байдаг ажээ.
